Var2 sözü Azərbaycan dilində geniş məna spektrinə malik bir sözdür. Əsasən "dövlət", "sərvət", "mal-mülk" kimi mənaları əhatə edir, lakin istifadə kontekstindən asılı olaraq daha geniş və incə mənalar da qazana bilir.
Mənşə etibarilə, bu söz köhnə türk dillərindən gəlir və maddi varlıq, mövcudluq, əmlak anlayışını ifadə edir. Müasir Azərbaycan dilində isə bu əsas mənaya əlavə olaraq, insanın mal-mülkünü, pulunu, torpaqlarını, ümumiyyətlə maddi varlığını ifadə etməkdən əlavə, abstrakt mənalarda da işlədilir.
Mənasının dəqiqləşdirilməsi: "Var" sözü sadəcə maddi sərvət demək deyil, həm də insanın mövcudluğunun geniş mənasını əhatə edir. Məsələn, "canının varı" deyərkən insanın fiziki və ruhi mövcudluğunu ifadə edirik. Beləliklə, "var" sözü maddi və mənəvi hər iki sahəni əhatə edə bilir.
İstifadə nümunələri:
- Varından keçmək: Bütün mal-mülkünü, sərvətini, hətta ehtiyac duyduğu şeyləri belə, bir məqsəd uğrunda fəda etmək.
- Varını sərf etmək: Mal-mülkünü, sərvətini bir işə sərf etmək, xərcləmək.
- Onun varı çoxdur: Onun mal-mülkü, sərvəti çoxdur. Bu cümlədə "var" sözü maddi sərvəti ifadə edir.
- Varını verən utanmaz: Bu atalar sözü səxavətli olmağın həddini aşmağı, əlinə keçən hər şeyi sərf etməyi tənqid edir. Burada "var" sözü bütün sərvət və imkanları ifadə edir.
- Canının varı: İnsanın öz həyatı, mövcudluğu. Burada "var" sözü abstrakt mənada, mövcudluq mənasında işlənir.
Beləliklə, "var" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir və sadəcə maddi sərvət deyil, həm də mövcudluq, həyat, varlıq kimi daha geniş mənaları da əhatə edir.