izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vardırma sözü, “vardırmaq” fellərinin məsdəri olan isimdir və əsasən iki əsas mənada işlənir. Birinci mənada, “mövcud etmək”, “yaratmaq”, “ortaya çıxarmaq” kimi mənaları ifadə edir. Bu mənada, varlığa, gerçəkliyə gətirmək, bir şeyin yaranmasına səbəb olmaq kimi anlayışları əhatə edir. Məsələn, “Yeni bir texnologiyanın vardırılması böyük nailiyyətdir” cümləsində “vardırma” yeni bir texnologiyanın mövcudluğa gətirilməsi, kəşf və tətbiqini bildirir. Bu mənada “icad”, “ixtira”, “təsis” kimi sözlərlə sinonim ola bilər, lakin kontekstə görə onlardan fərqlənə bilər. “İcad” daha çox yeni bir şeyin düşünülüb tapılmasını, “ixtira” daha çox praktik tətbiq olunan texniki yenilikləri, “təsis” isə qurum və ya təşkilatın yaradılmasını ifadə edir. Vardırma isə daha geniş məna daşıyaraq, bu proseslərin hamısını əhatə edə bilər.

İkinci mənada isə “vardırma” “səbəb olmaq”, “gətirib çıxarmaq”, “nəticə vermək” mənalarını da ifadə edir. Bu mənada, bir hadisənin baş verməsinə səbəb olan amili və ya prosesi bildirir. Məsələn, “Qar yağışı yolların bağlanmasına vardırma səbəb oldu” cümləsində “vardırma” qar yağışının yolların bağlanması üçün səbəb olduğunu ifadə edir. Bu mənada “səbəb olmaq”, “əmələ gətirmək”, “bağlamaq” kimi sözlərlə sinonim ola bilər. Lakin bu sözlər də kontekstdən asılı olaraq “vardırma”nın ifadə etdiyi mənanı tam əks etdirməyə bilər. “Vardırma” daha çox bir prosesin nəticəsində yaranan vəziyyəti ön plana çıxarır.

Etimalogiyasına gəldikdə, "vardırma" sözü, "var" (mövcud olan) və "-dırma" (məsdər şəkilçisi) morfemlərindən əmələ gəlmişdir. "-dırma" şəkilçisi, fellərin məsdər formasını göstərir və bu halda "vardırmaq" feli ilə əlaqəli bir isim yaratır. "Vardırmaq" feli isə əsasən "var etmək" mənasını ifadə edir, lakin zaman keçdikcə, yuxarıda göstərilən daha geniş mənaları da qazanmışdır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz