Təsis (ər. təsisdən) fel sifəti olub, "əsasını qoymaq, bina etmək, yaratmaq, meydana gətirmək" mənalarını verir. Lüğətlərdə sadəcə "əsasını, binasını, təməlini qoyma; qurma, yaratma" kimi dar mənada izah olunsa da, daha geniş mənaya malikdir. Təsis sözü, həm konkret, həm də mücərrəd mənalarda işlənə bilər. Konkret mənada fiziki bir quruluşun, məsələn, bir binanın, fabrikin, parkın və s. yaradılmasını, əsasının qoyulmasını ifadə edir. Mücərrəd mənada isə, bir təşkilatın, sistemin, qanunun, nəzəriyyənin və ya hər hansı bir mənəvi dəyərin yaradılmasını, əsasının qoyulmasını, mövcudluğa gətirilməsini bildirir.
Məsələn, "Yeni universitetin təsis edilməsi böyük bir hadisə idi" cümləsində "təsis" sözü konkret bir quruluşun (universitetin) yaradılmasını bildirir. "Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin təsis olunması milli mübarizənin zirvəsi idi" cümləsində isə "təsis" sözü mücərrəd bir məfhumun, dövlətin, yaranmasını ifadə edir. Həmçinin, "Yeni bir elm sahəsinin təsis olunması üçün uzun illər tədqiqat aparıldı" cümləsində "təsis" elm sahəsinin əsasının qoyulması, sisteminin qurulması mənasında işlənmişdir.
Təsis sözü həm fəal, həm də passiv mənada işlənə bilər. Fəal mənada "təsis etmək" ("O, bir xeyriyyə təşkilatı təsis etdi") kimi, passiv mənada isə "təsis olunmuşdur" ("Bu qanun 1990-cı ildə təsis olunmuşdur") kimi işlənər. Təsis sözü "qurmaq", "yaratmaq", "əsaslandırmaq", "mövcudluğa gətirmək", "formalaşdırmaq" kimi sözlərlə sinonim kimi işlənə bilər, lakin hər bir sinonimin özünəməxsus kontekstual xüsusiyyətləri mövcuddur.
Etimoloji baxımdan, ərəb mənşəli "təsis" sözünün kökündə "qurmaq, quruluş yaratmaq" mənası yatır. Azərbaycan dilinə ərəb dilindən keçmişdir və müasir Azərbaycan dilində geniş istifadə olunur, həm yazılı, həm də şifahi nitqdə yer alır.