Ventilyasiya [lat. ventilatio - külək vurmaq, havalandırmaq] - qapalı məkanlarda (binalar, nəqliyyat vasitələri, sənaye obyektləri və s.) havanın təbii və ya süni yolla dəyişdirilməsi prosesidir. Bu proses, içəridəki istifadə olunmuş, çirklənmiş və ya zərərli qazlarla zəngin havanın təmiz, təzə hava ilə əvəz edilməsini nəzərdə tutur. Ventilyasiya, insanların sağlamlığı və rifahı üçün əhəmiyyətlidir, çünki təmiz havanın olmaması baş ağrısı, yorğunluq, konsentrasiya problemləri və digər sağlamlıq problemlərinə səbəb ola bilər.
Ventilyasiya sistemləri müxtəlif üsullarla həyata keçirilə bilər. Bunlara təbii ventilyasiya (pəncərə və qapıların açılması, hava axınının təbii yolla təmin edilməsi), mexaniki ventilyasiya (ventilatorlar vasitəsilə havanın məcburi hərəkət etdirilməsi) və qarışıq ventilyasiya (təbii və mexaniki üsulların birgə tətbiqi) daxildir. Mexaniki ventilyasiya sistemləri daha effektiv olsa da, enerji istehlakı baxımından daha bahalıdır. Təbii ventilyasiya isə enerjiyə qənaət baxımından üstündür, lakin effektivliyi hava şəraitindən asılıdır.
Ventilyasiya sistemlərinin dizaynı və quraşdırılması binanın növü, ölçüsü, istifadə məqsədi və digər amillərdən asılı olaraq dəyişir. Məsələn, sənaye obyektlərində zərərli qazların çıxarılması üçün xüsusi ventilyasiya sistemləri tətbiq olunur. Yaşayış binalarında isə daha sadə, lakin effektiv ventilyasiya sistemləri kifayət edir. Otağın ventilyasiyasının pis olması havanın keyfiyyətinə mənfi təsir göstərərək, içəridəki insanların sağlamlığını təhlükə altına ala bilər.
Müxtəlif cümlələrdə ventilyasiyanın istifadəsi:
- Bu binanın ventilyasiya sistemi çox köhnəlib.
- Yaxşı ventilyasiya sağlam bir iş mühitinin təminatı üçündür.
- Otağın ventilyasiyası yoxlanılmalıdır.
- Mətbəxdə effektiv ventilyasiya çox vacibdir.
- Sənaye ventilyasiyası xüsusi tələblərə cavab verməlidir.