Ventilyator (latınca ventilator sözündən götürülmüşdür) – qapalı məkanlarda (binalar, yeraltı qazıntılar, tunellər, gəmilər və s.), nəqliyyat vasitələrində (avtomobillər, təyyarələr, qatarlar və s.) və sənaye müəssisələrində havanın tərkibini yaxşılaşdırmaq, təmizləmək, soyutmaq, qızdırmaq və ya sadəcə olaraq onun hərəkətini təmin etmək üçün nəzərdə tutulmuş mexaniki qurğudur. Bu qurğular, prinsipial olaraq, hərəkətə gətirilən pərələr vasitəsilə havanı sormaq və ya itələməklə işləyir. Ventilyatorların ölçüləri və işləmə qabiliyyətləri çox müxtəlifdir – kiçik masaüstü ventilyatorlardan tutmuş, böyük sənaye obyektlərini havalandıran güclü sistemlərə qədər.
Ventilyatorların əsas funksiyası havanın təravətləndirilməsidir. Qapalı məkanlarda oksigen səviyyəsinin aşağı düşməsinin və karbon qazı, digər zərərli qazlar və ya tozun yığılmasının qarşısını almaq üçün ventilyasiya sistemləri əsas element sayılırlar. Bundan əlavə, ventilyatorlar isti havanı çıxararaq və ya sərin havaya yol açaraq müəyyən temperaturun saxlanılmasına kömək edirlər. Bəzi ventilyatorlar havanı süzmək üçün filtr sistemləri ilə təchiz olunur, bu da havanın təmizliyini yüksəldir. Sənaye ventilyatorları isə partlayıcı qarışıqların təhlükəsiz şəkildə atılmasında mühüm rol oynayır.
Ventilyatorlar müxtəlif növlərə bölünür: mərkəzdənqaçma, eksenel, qarışıq və s. Onların seçimi, istifadə olunacağı məkanın xüsusiyyətlərindən, tələb olunan hava axınının həcmindən və təzyiqindən asılıdır. Məsələn, kiçik otaqlar üçün kiçik ölçülü eksenel ventilyator kifayət edə bilərsə, böyük sənaye binalarında daha güclü və təzyiq yaradan mərkəzdənqaçma ventilyatorlardan istifadə olunur.
Cümlədə istifadəsi nümunələri:
- Otaqda havanın durğunluğunu aradan qaldırmaq üçün ventilyator işlətdik.
- Sənaye müəssisəsində ventilyator sistemi havanın təmizliyini təmin edir.
- Avtomobilin ventilyatoru səs-küy salır.
- Yeni quraşdırılan ventilyator sistemi işini effektiv yerinə yetirir.
- Mühəndis ventilyatorun quraşdırılması ilə bağlı təlimatları diqqətlə oxudu.