Vıyıldama sözü "vıyıldamaq" feilindən törəmə bir isimdir. Azərbaycan dilinin izahlı lüğətlərində sadəcə olaraq "vıyıldamaq" feilinə istinad edilir, lakin bu, sözün bütün məna çalarlarını əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün əvvəlcə "vıyıldamaq" feili üzərində dayanmaq lazımdır.
"Vıyıldamaq" səs təqlidi bir feildir və əsasən nazik, zəif, titrəyən səsləri ifadə edir. Bu səslər müxtəlif səbəblərdən yaranır: küləyin zəif əsməsi, yarpaqların həfif titrəməsi, incə bir telin titrəməsi, hətta birinin zəif, inilti kimi səs çıxarması. "Vıyıldamaq"da səsin zəifliyi və davamlılığı ön planda olur. Qəfil yaranıb qəfil kəsilən səslər üçün "vıyıldamaq" deyil, başqa feil və ya sözlər seçilər.
Buna görə də, vıyıldama sözünün mənası "zəif, nazik, titrəyən və davamlı səs" kimi təyin oluna bilər. Bu səsin mənbəyi müxtəlif ola bilər. Məsələn:
1. Təbiət hadisələri ilə bağlı: "Küləyin vıyıldaması meşəni bürümüşdü." (Burada vıyıldama küləyin zəif, inilti kimi səsidir.) "Qışda pəncərələrin vıyıldaması yatmağa mane olurdu." (Pəncərələrin arasından keçən küləyin yaratdığı səs.)
2. Texniki səslər: "Maşının vıyıldaması uzaqlardan eşidilirdi." (Bu halda, vıyıldama maşının mühərrikindən gələn zəif, davamlı bir səs ola bilər.)
3. İnsan səsi ilə bağlı (nadir hallarda): "Xəstənin zəif, vıyıldayan səsi eşidilirdi." (Burada vıyıldama xəstənin zəif, titrəyən səsini ifadə edir.) Bu mənada istifadə daha az rast gəlinir və daha çox "iniltmə" və ya "nalə" sözləri üstünlük təşkil edir.
Yekun olaraq, vıyıldama sözü, "vıyıldamaq" feilindən törəmiş bir isim olub, zəif, nazik, titrəyən və davamlı bir səsi ifadə edir və bu səsin mənbəyi təbiət hadisələri, texniki vasitələr və ya (nadir hallarda) insan səsi ola bilər. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilməsə də, əsas xüsusiyyəti səsin zəifliyi və davamlılığıdır.