Vıyıltatmaq sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutur və "vıvıltı" sözündən törəmişdir. Əsas mənası, bir cismin və ya varlığın sürətlə hərəkətindən, fırlanmasından və ya titrəməsindən yaranan səs effektinin yaradılması ilə bağlıdır. Lüğətlərdəki iki əsas mənası daha ətraflı və nüanslı şəkildə aşağıdakı kimi izah edilə bilər:
1. İcbarı mənada: Vıyıltatmaq, bir şeyə məcburi şəkildə vıvıltı səsi çıxartdırmaq deməkdir. Bu, həm fiziki təsir nəticəsində, həm də müəyyən bir qurğunun və ya mexanizmin fəaliyyəti ilə əldə edilə bilər. Məsələn, "Külək ağacların budaqlarını vıyıltatdırdı" cümləsində küləyin ağac budaqlarına təsiri nəticəsində yaranan vıyıltı ifadə olunur. Başqa bir nümunə olaraq, "Texnik maşının mühərrikini vıyıltatdırdı" cümləsini göstərmək olar. Bu cümlədə texnikin təsiri ilə maşının mühərrikindən vıyıltı səsinin çıxması təsvir olunur.
2. Fəal mənada: Vıyıltatmaq, bir şeyi vıyıltı səsi çıxararaq atmaq, fırlatmaq, sürətlə hərəkət etdirmək mənasını verir. Bu mənada hərəkətin özünün vıyıltı səsi ilə müşayiət olunması ön plana keçir. Məsələn, "O, daşı vıyıltataraq uzağa atdı" cümləsində daşın havaya atılması zamanı yaranan vıyıltı səsi vurğulanır. Başqa bir nümunə olaraq, "Uşaq fırıldağı vıyıltataraq fırlatdı" cümləsini göstərmək olar. Bu cümlədə fırıldağın fırlanması zamanı yaranan vıyıltı səsi önəmlidir.
Ümumi olaraq, vıyıltatmaq sözü həm səsin çıxarılmasına, həm də hərəkətin xüsusiyyətinə diqqət çəkir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında sürətli hərəkət və bunun nəticəsində yaranan vıyıltı səsi durur. Sözün etimologiyası da "vıvıltı" sözündən törəməsini göstərir və bu da onun mənasının daha yaxşı anlaşılmasına kömək edir.