Vicdansız sifəti, əsasən mənəvi dəyərlərə biganə olan, öz əməllərinin mənəvi nəticələrini düşünməyən və ya düşünməkdən yayınan şəxsiyyəti ifadə edir. Lüğətlərdəki "vicdanı olmayan" ifadəsi əsas mənasını çatdırsa da, vicdansızlığın daha çox yönlü olduğunu vurğulamaq vacibdir. Sadəcə vicdanın olmaması deyil, həm də vicdanın səsini eşitməmək, eşitsə də ona məhəl qoymamaq, öz hərəkətlərini mənəvi meyarlarla ölçməmək kimi halları əhatə edir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "vicdan" sözünün kökü "bilmək" felindən gəldiyini görürük. Vicdan, əslində, öz əməllərimizi, davranışlarımızı daxili olaraq qiymətləndirmək qabiliyyətimizdir. Vicdansız isə bu qabiliyyətin olmaması və ya qəsdən istifadə edilməməsi deməkdir. Belə bir şəxs öz hərəkətlərinin başqalarına, cəmiyyətə vurduğu ziyanı ya hiss etmir, ya da hiss etməzlikdən gəlir. Bu, sadəcə "insafsızlıq"dan daha geniş bir anlayışdır, çünki insafsızlıq daha çox şəfqətsizliyi, rəhmsizlik və mərhəmətsizliyi ifadə edir.
Vicdansızlıq müxtəlif kontekstlərdə istifadə oluna bilər. Məsələn: "O, vicdansızcasına yalan danışırdı" cümləsində vicdansızlıq, yalanın şüurlu, planlı və mənəvi cəhətdən qəbuledilməz bir hərəkət olmasını vurğulayır. "Vicdansız bir insan pulu necə qazanmasının əhəmiyyətini verməzdi" cümləsində isə vicdansızlıq, əxlaqi normalara əməl etmədən, hətta qanunsuz yollarla da olsa, məqsədə çatmaq kimi təfsir oluna bilər. "Vicdansız rəhbər işçilərin əməyini qiymətləndirmirdi" cümləsində isə ədalətsizlik və haqsızlıq vicdansızlığın təzahürü kimi göstərilir.
Qısacası, vicdansızlıq sadəcə vicdanın olmaması deyil, həm də mənəvi dəyərlərə, ədalətə, başqalarının hüquqlarına biganəlik, öz əməllərinin mənəvi nəticələrinə laqeydlik və şüurlu olaraq əxlaqsız davranışlarda tapmaqdır. Bu anlayış, insafsızlıqdan daha geniş məna daşıyır və şəxsiyyətin mənəvi tərəfini daha dərinliklə əks etdirir.