Viskozlu sifəti, əsasən mayelərin axıcılıq dərəcəsini ifadə edən bir termindir. Lüğətlərdə sadəcə "viskoz qarışığı olan" kimi tərif olunsa da, bu tərif tam və dəqiq deyil. Viskozluq, bir mayenin axmağa qarşı göstərdiyi daxili müqaviməti ifadə edir. Başqa sözlə, bir mayenin nə qədər "qatı" və ya "axıcı" olduğunu göstərir. Yüksək viskozluğa malik mayelər (məsələn, bal, qatıq) yavaş axır, aşağı viskozluğa malik mayelər (məsələn, su) isə sürətlə axır.
Viskozluq, mayenin daxili molekullararası qüvvələrinin gücü ilə sıx bağlıdır. Molekullararası qüvvələr nə qədər güclüdürsə, mayenin viskozluğu da bir o qədər yüksək olur. Temperaturun artması viskozluğu adətən azaldır, çünki temperaturun artması molekulların hərəkətini artırır və molekullararası qüvvələrin təsirini zəiflədir. Təzyiqin artması isə viskozluğu bir qədər artıra bilər.
Viskozluq anlayışı müxtəlif sahələrdə, o cümlədən fizika, kimya, mühəndislik və tibbdə geniş tətbiq olunur. Məsələn, yağlama yağlarının viskozluğu mühərrikin işləməsi üçün çox əhəmiyyətlidir. Qan plazmasının viskozluğu isə qan dövranı sisteminin effektivliyini təsir edir. Yeməli məhsulların istehsalında da viskozluğun nəzarəti mühüm rol oynayır. Bir çox sənaye proseslərində viskozluq ölçülər və nəzarət olunur ki, istənilən keyfiyyət və performans əldə edilsin.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Bu qarışıq yüksək viskozluğa malikdir və çox yavaş axır.
- Motor yağının viskozluğu optimal səviyyədə olmalıdır.
- Təcrübədə mayenin viskozluğunu ölçmək üçün viskozimetr istifadə olunur.
- Yüksək viskozlu mayelərin nəql edilməsi xüsusi avadanlıq tələb edir.
- Şirinlərin viskozluğu onların dadını və toxumasını təsir edir.
Sözün etimologiyasına gəldikdə, "viskozluq" sözü fransızca "viscosité" sözündən götürülmüşdür və latınca "viscosus" (yapışqan, yapışqanlı) sözündən törəmişdir.