Vüqarlı (sif.): Ədəbi dilin zəngin leksikasına daxil olan "vüqarlı" sözü, əsasən, insanın özünə hörmətini, ləyaqətini, şərəfini, mənliyini qoruyub saxlamaq qabiliyyəti və meylinin ifadəsidir. Bu, sadəcə təmkinlilikdən və təşəxxüslü olmaqdan daha geniş və dərin bir məna kəsb edir. Vüqarlı insan, özünü bilən, özünə güvənən, davranışlarında ölçülü və sərt olan, hər hərəkətində öz qürurunu və ləyaqətini gözləyən şəxsdir. O, başqalarının təzyiqinə və təsirinə asanlıqla boyun əyməz və ədalətsizliyə qarşı müqavimət göstərir.
Sözün mənşəyi ilə bağlı dəqiq bir məlumat vermək çətin olsa da, "vüqar" kökünün ərəbcə "qüvvət", "qüdrət" mənalarını ifadə etdiyini nəzərə alaraq, "vüqarlı"nın "qüvvətli ruhlu", "qüdrətli mənliyi olan" kimi mənaları da ehtiva etdiyini söyləmək olar. Lüğətlərdə əsasən "təmkinli", "ağırbaşlı", "məğrur" kimi sinonimlərlə izah olunsa da, "vüqarlı" sözü bu sinonimlərin tək-tək, və ya birgə mənalarından daha çox şəxsiyyətin daxili qüvvət və ləyaqətinin ifadəsidir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- O, vüqarlı bir adam idi, heç vaxt öz prinsiplərindən əl çəkməzdi.
- Vüqarlı duruşu, hər kəsdə hörmət oyatmışdı.
- Vüqarlı qəlbim, həyatın sınaqlarına sinə gərirdi.
- Şairin vüqarlı şeirləri, əsrlər boyu oxunacaqdır.
- Vüqarlı bir görünüşə sahib idi, amma ürəyi mehribanlıqla dolu idi.
Göründüyü kimi, "vüqarlı" sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli çalarlarda işlənə bilir, amma əsas mənası hər zaman insanın özünə hörməti, ləyaqəti və daxili qüvvəti ilə bağlıdır. Məğrurluqdan fərqli olaraq, vüqarlılıq özünüdərk, özünə hörmət və ədalətə əsaslanır.