izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Vüsət (ər. وسعت - vus'at) sözü Azərbaycan dilində "genişlik, geniş ərazi, firavanlıq, bolçuluq, imkan, qüvvət" mənalarında işlənir. Əsas mənası "genişlik" olsa da, kontekstdən asılı olaraq məcazi mənalarda da istifadə olunur. Ərəb mənşəli bir sözdür və kökünə qayıdırsaq, " genişləmək, açmaq, yaymaq" mənalarını əks etdirən فعل (fə'l - fellər) kökünə dayanır. Bu səbəbdən də "vüsət" sadəcə fiziki genişlik deyil, həmçinin məcazi genişliyi – imkanların, resursların, qüvvətin və ya hətta düşüncənin genişliyini ifadə edir.

Misal üçün, "Girdman məmləkətinin iki hökmdarı bəsləyəcək qədər vüsəti vardır" cümləsində "vüsət" fiziki ərazinin genişliyini ifadə etsə də, eyni zamanda bu ərazinin iki hökmdarı dolandıracaq qədər məhsuldar və varlı olduğunu da vurğulayır. Yəni, burada həm genişlik, həm də firavanlıq, bolçuluq mənası birlikdə işlənir.

Başqa bir məcazi işlənmə formasında isə "vüsət" bir şəxsin qabiliyyətlərinin, bacarıqlarının və ya imkanlarının genişliyinə işarə edə bilər. Məsələn: "Onun bilik və təcrübəsində böyük vüsət var idi." Bu cümlədə "vüsət" sadəcə fiziki genişlikdən yox, bilik və təcrübənin çoxluğundan, genişliyindən danışır.

Qısacası, "vüsət" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişsə də, əsasında həmişə bir genişlik, firavanlıq və ya bolçuluq anlayışı dayanır. Həm fiziki, həm də məcazi mənalarda istifadə oluna bilər və Azərbaycan dilində zəngin leksik ehtiyatının tərkib hissəsidir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz