Yadıgarlıq sözü Azərbaycan dilində geniş mənada "yadıgar qalmağa yarayan şey", daha dar mənada isə "yadigar verilmiş şey" mənalarında işlənir. Lüğətlərdəki qısa izahlar sözün əhatə etdiyi bütün nüansları tam əks etdirmir. Daha dəqiq və geniş bir izah vermək üçün sözün etimologiyasına, semantikasına və istifadə kontekstlərinə nəzər salmaq lazımdır.
Etimoloji baxımdan, "yadıgarlıq" sözü "yadıgar" sözündən törəmişdir. "Yadıgar" isə fars dilindən keçmiş bir sözdür və "xatirə", "əşya-yı xatirə" mənalarını verir. Beləliklə, "yadıgarlıq" əslində "xatirəyə aid olan şey", "xatirəni canlandıran şey" deməkdir. Bu, həm maddi, həm də mənəvi ola bilər.
Semantik baxımdan, "yadıgarlıq" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir. Məsələn:
- Maddi yadıgarlıq: Bu, bir insanın vəfatından sonra qalan əşyaları, məktubları, şəkilləri və s. əhatə edir. Bu əşyalar həmin şəxsi xatırlatmaq və xatirəsini yaşatmaq üçün qorunub saxlanılır. "Babamdan qalmış bu saat dəyərli bir yadıgarlıqdır."
- Mənəvi yadıgarlıq: Bu, bir insanın geridə qoyduğu əsərləri, nailiyyətləri, əxlaqi dəyərləri və s. əhatə edir. "O, elm aləminə dəyərli bir yadıgarlıq qoydu." və ya "Onun xeyirxahlığı əbədi bir yadıgarlıqdır."
- Hədiyyə olaraq verilən yadıgarlıq: Bu, xatirəni qorumaq məqsədilə bir şəxsdən digərinə verilən hədiyyədir. "Səfərdən qayıdanda dostuma yadıgarlıq gətirdim."
Göründüyü kimi, "yadıgarlıq" sözü sadəcə "yadigar verilmiş şey" mənası ilə məhdudlaşmır. O, daha geniş mənada xatirə ilə bağlı hər hansı bir şeyə aid ola bilər və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar daşıyır. Sözün düzgün istifadə edilməsi üçün kontekstin diqqətlə nəzərə alınması vacibdir.