Nəzakətli (sif.) Ədəb, tərbiyə və mərifətlilik nümayiş etdirən, davranışlarında incəlik və hörmət göstərən, əxlaqı gözəl olan. Söz, hərəkət və münasibətlərdə incəlik, diqqətlilik, hörmətlilik və mehribanlıq nümayiş etdirməyi özündə əks etdirir. Nəzakətli insan öz ətrafındakılara qarşı anlayışlı, diqqətcil və hörmətlidir; söhbət zamanı incə və nəzakətli ifadələr seçir, hərəkətlərində isə təmkinlilik və ehtiram sezilir. Bu xüsusiyyət yalnız insanlara deyil, həmçinin əşyalara və ətraf mühitə qarşı da göstərilə bilər.
Etimologiya: "Nəzakət" sözü ərəb mənşəlidir. "Nəzakət" kökü "nəzak" (نَزَكَ) feilindən törəmişdir. Bu kökün əsas mənası "incəlik, zəriflik, gözəllik" deməkdir. "Nəzakətli" isə bu kökdən törəmiş sifətdir və "nəzakətə malik olan" mənasını verir. Türkcəyə ərəb dilindən keçmişdir və dil tarixində qədim dövrlərdən etibarən istifadə olunmuşdur.
İstifadə nümunələri:
1. Nəzakətli bir cavab verdi. (Söhbət zamanı göstərilən hörmət və nəzakət)
2. O, hər zaman nəzakətli və mehribandır. (Daimi bir xarakter xüsusiyyəti kimi)
3. Nəzakətli davranışı hər kəsin hörmətini qazandı. (Davranışın nəticəsi)
4. Nəzakətli bir insan olmaq hər kəs üçün vacibdir. (İctimai əhəmiyyət)
5. Onun nəzakətli sözləri məni çox sevindirdi. (Dil vasitəsilə ifadə olunan nəzakət)
6. [Günəş] nəzakətli, ciddi və iradəli bir qadın olmuşdu. (Mürəkkəb bir xarakterin təsviri)
Sinonimlər: Ədəbli, tərbiyəli, mərifətli, incə, zərif, hörmətli, mehriban, diqqətcil, nəvazişli.
Antonomlər: Tərbiyəsiz, ədəbsiz, kobud, qaba, hörmətsiz.