izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mədhiyyə (ər. مديح - mədīḥ) – ədəbiyyatda, xüsusilə də şeir növündə, bir şəxsin, hadisənin, əşyanın və ya ideyanın üstün cəhətlərini, kamilliyini, gözəlliyini və ya əhəmiyyətini hədsiz dərəcədə tərifləyən, onun ləyaqətlərini və müsbət keyfiyyətlərini vurğulayan əsərdir. Sadəcə olaraq tərif deyil, daha çox həmin mövzunun şərəfini ucaldan, onun əzəmətini qabartan və oxucunun ürəyində dərin hörmət və ehtiram hissi oyadan bir bədii yaradıcılıq nümunəsidir.

Mədhiyyənin əsas məqsədi mədh etdiyi mövzunu gözəl sözlərlə, ifadəli obrazlarla və hətta mübaliğəli ifadələrlə təsvir edərək onun dəyərini artırmaq, oxucuda ona qarşı müsbət münasibət formalaşdırmaqdır. Bu, sadə bir tərif əsəri deyil, bədii dil vasitələri ilə zənginləşdirilmiş, incə ifadələrə, rəngarəng metaforalara və müqayisələrə söykənən bir ədəbi əsərdir. Mədhiyyədə həm obyektiv faktlar, həm də subyektiv təəssüratlar öz əksini tapır, müəllifin şəxsi münasibəti və emosiyaları əsərin üslubuna və tonuna öz təsirini göstərir.

Tarix boyu mədhiyyələr hökmdarları, qəhrəmanları, tanrıları və ya müqəddəs əşyaları tərifləmək üçün geniş istifadə olunmuşdur. Qədim Yunanıstan və Roma imperiyalarından başlayaraq orta əsrlərə və müasir dövrə qədər ədəbiyyatın müxtəlif janrlarında mədhiyyənin nümunələrinə rast gəlinir. Formaları və üslubları dəyişsə də, mədhiyyənin əsas mahiyyəti – mədh etmək və tərifləmək – həmişə öz aktuallığını qoruyub saxlamışdır. Müasir dövr mədhiyyələrində bəzən konkret şəxslər deyil, ideyalar, hadisələr, hətta təbiət hadisələri də mədh edilə bilər.

Mədhiyyənin sinonimləri arasında mədhnamə və sadəcə mədh sözlərini də qeyd etmək olar, lakin mədhiyyə daha geniş mənalı və bədii ədəbiyyat kontekstində istifadə olunan bir termindir. Bu terminin kökü ərəb dilindədir və bu dilin zəngin poetik ənənələrini özündə əks etdirir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz