Məhəllə (ər. محلة - mahhalla) sözü coğrafi olaraq şəhər və ya qəsəbənin inzibati və ya ənənəvi olaraq bölündüyü kiçik əraziləri, yaşayış məntəqələrini ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "şəhər və ya qəsəbənin bölündüyü hissələrdən hər biri" kimi tərif edilməsi qısadır və məhəllənin sosial, mədəni və tarixi əhəmiyyətini tam əks etdirmir. Məhəllə sadəcə bir coğrafi vahid deyil, eyni zamanda insanların bir-biri ilə sıx əlaqələr qurduğu, ortaq mədəniyyət və adət-ənənələri paylaşdığı sosial bir birlikdir.
Məhəllənin sərhədləri bəzən aydın, bəzən isə qeyri-müəyyən ola bilər. Tarixi məhəllələr uzun illər ərzində formalaşır və əhalisinin sosial təbəqəsi, peşəsi, dini mənsubiyyəti, ya da etnik mənşəyi kimi amillərlə xarakterizə oluna bilər. Misal üçün, "dəmirçilər məhəlləsi", "təbiblər məhəlləsi" kimi adlandırılan məhəllələr mövcud olmuşdur və bu adlar həmin ərazidə yaşayan insanların əsas məşğuliyyətini göstərir. Həmçinin, əhalisinin dini mənsubiyyətinə görə də məhəllələr fərqlənə bilər (məs., “tatar məhəlləsi”, “erməni məhəlləsi”).
Müasir şəhərsalma prosesləri nəticəsində məhəllələrin tarixi sərhədləri qorunmaya bilər, lakin məhəllə anlayışı hələ də insanların özünü aid etdiyi sosial birliyi ifadə etmək üçün istifadə olunur. "O, uşaqlıq illərini keçirdiyi məhəlləsinə həmişə qayıdır" və ya "Məhəlləmizdə bayram şənliyi keçirilirdi" kimi cümlələrdə məhəllə coğrafi məkana deyil, daha çox sosial və emosional bağlılığa işarə edir.
Qısacası, "məhəllə" sözü sadəcə coğrafi bir bölgəni deyil, həm də sosial quruluşu, tarixi xüsusiyyətləri, və insanların bir-biri ilə qurduğu əlaqələri özündə əks etdirən mürəkkəb bir anlayışı təmsil edir.