izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Məndəcər sözü Azərbaycan dilində əkilməmiş, becərilməmiş, təbii halda qalmış torpağı, xam yerini bildirir. Lüğətlərdəki "əkilməmiş yer, xam torpaq" tərifi qısa və ümumi olsa da, məndəcərin daha geniş bir məna spektrinə malik olduğunu qeyd etmək lazımdır. Sözün mənası, kontekstdən asılı olaraq, bəzən "səhra", "çöl", "boş yer", hətta "yalnızlıq, səfalət" mənalarını da əhatə edə bilər.

Etimoloji baxımdan, "məndəcər" sözünün mənşəyi tam aydın deyildir. Lakin, türkmən dilindəki "mən də çər" (mən də qalıram, mən də dayanmışam) ifadəsinə bənzərliyi nəzərə alınaraq, dəqiq olmayan, tərk edilmiş, insan əlinin dəymədiyi yer mənasını da ifadə etməsi mümkündür. Yəni, əkinçiliyə yararsız olmaqdan başqa, orada həyatın dayanmış olması, məskən salınmaması da məndəcərin təsvirinə daxil olur.

Sözün nümunə cümlədəki (“[Padşahın] imarətinin dalında bir məndəcər vardı, həmin məndəcərin günçıxan əlində bir dərin quyu qazıyıb, sandığı basd”) işlənməsində "məndəcər" əsasən padşah sarayının arxasında yerləşən, əkilməmiş, tərk edilmiş, təbiətə qovuşmuş bir ərazini bildirir. Bu ərazi, quyunun qazılması ilə birlikdə, sirr və gizliliklə əlaqələndirilir. Beləliklə, məndəcərin təkcə fiziki coğrafi təsviri deyil, həm də rüsvayçı hadisələrin, gizli əməllərin yerinə çevrilə bilməsi mənası da ön plana keçir.

Qısaca desək, "məndəcər" sözü, əkilməmiş torpaqdan əlavə, tərk edilmişlik, yalnızlıq, gizlilik və sirr mənalarını da özündə ehtiva edən çoxmənalı bir sözdür və onun mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz