Mərciçilov sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış, sadə və mənası aydın olan bir termindir. Lüğətlərdə "mərci ilə bişirilən çilov" kimi qısa və səthi şəkildə izah olunsa da, bu izah sözün bütün məna çalarlarını əhatə etmir. Daha dəqiq bir şəkildə izah etmək üçün sözün etimologiyasını və istifadə kontekstini nəzərə almaq lazımdır.
Əvvəlcə, "mərci"nin "Lens culinaris" bitkisinin toxumuna verilən ad olduğunu, "çilov"un isə əsasən quru paxlalı bitkilərdən, xüsusən də lobyadan hazırlanan bir növ qatı yemək olduğunu bilməliyik. Beləliklə, "mərciçilov" sözü, mərci əsas götürülərək hazırlanan bir çilov növünü bildirir. Bu, sadəcə mərci ilə bişirilmiş çilov deyil, daha çox mərci bu yeməyin əsas, həlledici tərkib hissəsi olduğunu vurğulayır. Lobyadan, noxuddankən hazırlanan çilovlardan fərqli olaraq, mərciçilov özünəməxsus dad və qoxuya malikdir.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "mərci" və "çilov" sözlərinin birləşməsindən meydana gəldiyini görərik. Bu birləşmə qrammatik cəhətdən düzgündür və mənası da birmənalıdır. İstifadə kontekstindən asılı olaraq, mərciçilov həm sadəcə yeməyi, həm də onun reseptini ifadə edə bilər. Məsələn:
"Bu gün naharda ana mərciçilov bişirmişdi." - Burada mərciçilov hazır yemək kimi işlənir.
"Mərciçilovun reseptini internetdən tapdım." - Burada mərciçilov yeməyin hazırlanması üsulunu bildirir.
Qeyd etmək lazımdır ki, "mərciçilov" sözü dialektal ola bilər və bütün Azərbaycan ərazisində eyni dərəcədə yayılmamışdır. Ancaq mənası və istifadəsi baxımından aydın və anlaşılandır.
Nəticə olaraq, "mərciçilov" sözü mərci əsas tərkib hissəsi olan, xüsusi dad və qoxuya malik bir çilov növünü bildirir və həm hazır yeməyi, həm də onun reseptini ifadə etmək üçün istifadə oluna bilər. Lüğətlərdəki qısa izahı bu sözün məna zənginliyini tam əks etdirmir.