Məzəmmətli sifəti, əsas etibarilə, bir hərəkət, söz və ya vəziyyəti qınamaq, tənqid etmək, pisləmək mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki "töhmətli", "danlaqlı", "töhmətləndirici" və "məzəmmət ifadə edən" kimi təriflər bu ümumi mənanı dəqiqləşdirir, lakin sözün semantik potensialını tam əhatə etmir. Məzəmmətli sözü, sadəcə olaraq pisləməyi deyil, həm də bu pisləmənin sərt, qətiyyətli və bəzən də ədalətsiz ola biləcəyini bildirir.
Etimalogiyasına nəzər salsaq, "məzəmmət" kökünün ərəb mənşəli olduğunu görərik (زَمَّ – zəmmə – qınamaq, töhmət etmək). "Li" şəkilçisi isə sifət şəkilçisidir. Beləliklə, "məzəmmətli" sözü, "qınama ilə dolu", "qınamanı ifadə edən" kimi tərcümə edilə bilər. Bu, sözün yalnız pisləməni deyil, həm də onun şiddətini və mahiyyətini vurğuladığını göstərir.
Məzəmmətli sözü müxtəlif kontekstlərdə fərqli nüanslar daşıya bilər. Məsələn, "məzəmmətli baxış", "məzəmmətli sözlər", "məzəmmətli hərəkət" ifadələrindəki "məzəmmətli" sözü, hərəkət, söz və ya baxışın qətiyyətli, ədalətsiz və ya həddindən artıq sərt bir qınama ilə müşayiət olunduğunu ifadə edir. "Oğlunun bu məzəmmətli sualı, deyəsən, kişinin ürəyini qanatdı" cümləsində isə oğlunun sualının tənqidi, qınayıcılı bir tonda olduğunu və atasının mənfi reaksiyasına səbəb olduğunu görürük. Sualın özü tənqidi ola bilər, yaxud da onun səsləndirilmə tərzi, intonasiyası məzəmmətli səciyyə daşıyır.
Qısaca, "məzəmmətli" sözü, sadəcə "töhmətli" olmaqdan daha çox məna ehtiva edir. O, qınamanın şiddətini, qətiyyətini və bəzən ədalətsizliyini də vurğulayır və kontekstdən asılı olaraq müxtəlif nüanslar daşıya bilər.