Miniatür (ital. miniatura, əsli lat.) termini, əsasən, incəsənət tarixində və kitabşünaslığında istifadə olunan mürəkkəb bir mənaya malikdir. Əslində, "miniatür" sözü "minium" sözündən törəmişdir ki, bu da qırmızı rəngli bir mineral olan qırmızı kurqur (cinabri) deməkdir. Qədim zamanlarda, əlyazmaların bəzədilməsində, xüsusilə də baş hərflərin (initialların) rənglənməsində bu qırmızı boya geniş istifadə olunurdu. Beləliklə, "miniatür" əvvəlcə bu qırmızı rənglə işlənmiş kiçik rəsmləri, bəzəkləri ifadə edirdi.
Zaman keçdikcə, "miniatür" termini öz mənasını genişləndirmiş və əlyazma və kitablarda yer alan hər növ kiçik ölçülü, incə işlənmiş rəsmləri, şəkilləri, illüstrasiyaları əhatə etməyə başlamışdır. Bu rəsmlər yalnız baş hərfləri deyil, həmçinin mətnin müxtəlif hissələrində, səhifələrdə, səhnələri, hadisələri təsvir edən daha geniş kompozisiyalarda da yer ala bilərdi. Miniatürlər, adətən, yüksək səviyyədə rəssamlıq bacarığı tələb edir və zərif detallar, canlı rənglər, incə xətlər ilə xarakterizə olunurdu. Onlar yalnız estetik dəyər daşımır, həmçinin əlyazmaların və kitabların tarixi, mədəni və bədii dəyərini artırırdı.
Müasir dövrdə isə "miniatür" termini, hər hansı bir predmetin, əsərin, ədəbi nümunənin kiçik ölçülü, lakin ətraflı və incə işlənmiş versiyasını ifadə etmək üçün də istifadə olunur. Məsələn, "miniatür rəsm", "miniatür heykəl", "miniatür bağ" ifadələri bu mənada işlədilir. Bu istifadədə, əsas vurğu, əsərin kiçik ölçüsünə və zərif işlənməsinə yönəlir.
Qısaca desək, "miniatür" sözü öz mənasını qoruyaraq, eyni zamanda tarix boyu inkişaf edərək, həm dəqiq, həm də geniş məna kəsb etmişdir. O, həm qədim əlyazmalardakı kiçik rəsmləri, həm də müasir dövrdə kiçik ölçülü incəsənət əsərlərini ifadə edə bilir. Bu mənanın dəqiq müəyyən edilməsi, kontekstdən asılıdır.