izahlı lüğət 1 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Mitil-şitil sözü Azərbaycan dilində ümumiyyətlə "köhnə, yıpranmış, dağılmış, cındır halda olan şeylər" mənasında işlənən bir ifadədir. Lüğətlərdə "top" kimi qeyd olunması, bu sözün həmin vəziyyətdəki əşyaların bir araya yığılmış, yəni "toplanmış" halını ifadə etdiyini göstərir. Yəni, mitil-şitil sadəcə "köhnə əşyalar" deyil, "bir yerdə toplanmış köhnə, yıpranmış əşyalar" deməkdir. Bu, məcazi mənada da işlənə bilər – məsələn, "ev mitil-şitildən ibarət idi" deyərkən, evin çox köhnə, dağılmış vəziyyətdə olduğunu ifadə edirik. Sözün əsasında "mitil" və "şitil" komponentləri var, amma bu komponentlərin mənşəyi və dəqiq leksik mənaları müəyyən edilməkdə çətinlik yaradır. Ehtimal ki, bu sözlər fonetik oxşarlığa əsasən birləşmiş və zaman keçdikcə vahid leksik vahid halını almışdır.

Sözün "top" mənasına əlavə olaraq, "mitil-şitil" ifadəsi daha çox, birlikdə yığılmış və ya səpələnmiş köhnə, istifadəyə yararsız əşyaların vəziyyətini təsvir edir. Bu, həm konkret, həm də məcazi mənalarda işlənə bilər. Məsələn, "Kosanın mitil-şitilini tərpətdi" cümləsində, əsgərin köhnə, yıpranmış əşyaların (yorğan, döşək, palaz və s.) olduğu bir yığını hərəkət etdirdiyini görürük. Bu cümlədə "mitil-şitil" sözü, tərkibindəki əşyaların köhnə, istifadəyə yararsız və bir yerdə toplanmış vəziyyətini əyani şəkildə ifadə edir. Başqa nümunə olaraq, "qaraj mitil-şitildən ibarət idi" cümləsini götürsək, qarajda çoxlu sayda köhnə, istifadə olunmayan əşyaların olduğunu və bunların qarışıq bir şəkildə yığıldığını təsəvvür edirik.

Qısaca olaraq, "mitil-şitil" sözü, köhnə, yıpranmış, istifadəsiz əşyaların bir yerdə yığılmış halını ifadə edən, emosional rəngli, obrazlı bir ifadədir. Onun mənşəyi tam aydın olmasa da, mənası kontekstə görə dəqiqləşir. Sözün işlənməsi, əsasən, danışıq dilinə xasdır və yazılı dildə az rast gəlinir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz