Modern [fr. moderne – ən yeni, müasir] sözü fransız dilindən mənşəli olub, əsasən “müasir”, “müəyyən bir dövrdə mövcud olan”, “indiki zamanı əks etdirən” mənalarını ifadə edir. Lüğətlərdə qeyd olunan mənası qısadır və sözün bütün imkanlarını əhatə etmir. Daha geniş izah üçün tarixi kontekstə nəzər salmaq lazımdır.
XIX əsrin sonları və XX əsrin əvvəllərində "modern" termini, xüsusən memarlıq və tətbiqi incəsənətdə, o dövrdə hakim olan klassik üslublardan kəskin şəkildə fərqlənən yeni bir estetik təmayülün adını daşıyırdı. Bu təmayül, əvvəlki dövrlərin təmtəraqlı, süni və formalist üslublarına qarşı çıxaraq, sadəliyi, funksionallığı və yeni materialların tətbiqini önə çəkirdi. Bu mənada, "modern" dekorativliyi, həddindən artıq bəzəyi rədd edir, praktikliyi və əşyanın özünün əsas xüsusiyyətlərini vurğulayırdı.
Lakin "modern" sözünün mənası zamanla dəyişmişdir. XX əsrin ortalarından etibarən, əvvəlki "modern" üslub artıq köhnəlmiş sayılaraq "modernizm" adlandırılmağa başlandı və onun yerini yeni üslublar aldı. Beləliklə, "modern" sözü yenidən müasir, son dövrlərə aid əşya və hadisələri ifadə etməyə başladı. Bu səbəbdən "modern" sözünü işlədən zaman onun hansı kontekstdə, hansı dövrdə işləndiyi nəzərə alınmalıdır.
Müasir Azərbaycan dilində "modern" sözü əsasən aşağıdakı mənalarda işlənir:
- Müasir, indiki zamanəyə aid: "Modern texnologiyalar", "Modern ədəbiyyat", "Modern memarlıq"
- Avropa və Amerika mədəniyyətinə aid: Bu mənada "modern" bəzən "qərb" və ya "Avropa" sözlərinin sinonimi kimi istifadə olunur.
- XX əsrin əvvəllərində yaranmış memarlıq və incəsənət üslubu: Bu mənada daha dəqiq ifadə "modernizm"dir.
Qısaca olaraq, "modern" sözü tarixi bir kontekstdə və müəyyən bir dövrdə yaransa da, müasir dövrdə daha geniş mənalarda işlənən çoxmənalı bir sözdür. Onun istifadə edildiyi kontekstdən asılı olaraq, dəqiq mənası fərqlənə bilər.