Monitor₃ (is. [ing. monitor]) – Video nəzarət qurğusu kimi qəbul edilən bu termin, əslində daha geniş mənaya malikdir və yalnız təsvirlərin göstərilməsi ilə məhdudlaşmır. İngiliscə "monitor" sözü "nəzarət etmək", "izləmək" mənalarını da ehtiva edir və bu mənanı texnologiya sahəsindəki tətbiqində də özünü göstərir. Belə ki, monitor, informasiyanın – istər video, istər qrafik, istərsə də mətn şəklində – göstərilməsi və eyni zamanda, sistemin və ya prosesin vəziyyətinin izlənməsi üçün istifadə olunan bir çıxış qurğusudur.
Müasir texnologiyalarda, "monitor" termini müxtəlif kontekstlərdə işlənir: kompüter monitoru, televiziya monitoru, tibbi monitorlar (xəstənin həyati əlamətlərini izləyən), sənaye monitorları (prosesləri real vaxt rejimində izləyən), təhlükəsizlik kameralarının monitoru və s. Hər bir halda əsas funksiya informasiyanın göstərilməsi və nəzarətin təmin edilməsidir.
Etimoloji baxımdan, "monitor" sözü latınca "monēre" (xəbərdar etmək, xatırlatmaq) felindən törəmişdir. Bu etimoloji kökün monitorun əsas funksiyasını – istifadəçini sistemin vəziyyəti, prosesin gedişi haqqında məlumatlandırmaq – daha aydın şəkildə izah edir. Ona görə də sadəcə "video nəzarət qurğusu" tərifi, monitorun geniş funksional imkanlarını tam əks etdirmir.
Cümlədə necə işləndiyi nümunələri:
- Yeni kompüterim üçün yüksək keyfiyyətli bir monitor almaq istəyirəm.
- Həkim xəstənin həyati əlamətlərini monitor üzərindən izləyirdi.
- Təhlükəsizlik monitoru vasitəsilə binanın ətrafını müşahidə edə bilərik.
- Sənaye zavodunda istehsal prosesini monitor edən sistem quraşdırılıb.