Mövhum (ər. مَوْهُوم - məvhum) sifəti olaraq əsasən "əslində olmayıb xəyala gətirilən, xəyalda törəyən" mənasını bildirir. Lüğətlərdəki bu tərif qısa və ümumi olsa da, mövhum anlayışının daha geniş və çoxşaxəli bir məna spektrinə malik olduğunu vurğulamaq lazımdır.
Mövhum, gerçəkliyə uyğun olmayan, varlığı sübut olunmayan, yaxud qavranılmayan bir şeyin təsvirini, fikrini və ya təsəvvürünü ifadə edir. Bu, sadəcə xəyaldan başqa, ehtimal, fərziyyə, şübhə, aldanma, səhv təsəvvür və ya xurafat kimi mənaları da özündə ehtiva edə bilər. "Mövhum qüvvələr" ifadəsi, məsələn, sübut olunmayan, gerçəkliyi şübhəli olan gücləri, mistik qüvvələri və ya təbii hadisələrin mistik izahını bildirir.
Əşrəf əsərinə istinad edilən nümunədə isə ("Mövhum bir xəyal deyil, parlaq bir həqiqət qarşısında") mövhum sözü daha çox "yalnız xəyal" deyil, "dərk olunması çətin, lakin reallığa söykənən bir gerçəklik" mənasında işlənmişdir. Bu, mövhumun xəyal ilə tam sinonim olmadığını, bəzən dərin bir mənanı, gizli bir həqiqəti ifadə edə biləcəyini göstərir.
Cümlədə istifadəsinə dair əlavə nümunələr:
- Onun bütün bunlar mövhum olduğunu hiss etdi.
- Bu, sadəcə bir mövhum qorxu idi.
- Əfsanələrdəki mövhum varlıqlar əsrlərdir insanları heyran edir.
- Elmin inkişafı ilə bir çox mövhum inanclar yox olub.
Yekun olaraq, "mövhum" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir. Lakin əsas mahiyyət olaraq, əslində olmayib xəyala gətirilən, qavranılmayan, sübut olunmayan və ya şübhəli olan şeyləri ifadə etməkdədir. Bu, yalnız sadəcə bir xəyal deyil, ehtimal, fərziyyə, aldanma, səhv təsəvvür və ya dərk edilməsi çətin olan bir həqiqəti də bildirə bilər.