Murdarlıq (is.) Azərbaycan dilində geniş məna daşıyan bir sözdür və əsasən iki əsas mənada işlənir: birincisi, fiziki təmizliyin olmaması, çirklənmə, paklığın pozulması; ikincisi isə, metaforik olaraq, əxlaqi, mənəvi cəhətdən çirklənmə, pislik, napaklıq deməkdir.
Birinci mənada ("fiziki murdarlıq"), murdarlıq anlayışı bir şeyin təmiz olmaması, çirklənməsi, bakteriya, mikroorqanizmlərlə çirklənmiş və ya sağlamlıq üçün təhlükəli ola biləcək vəziyyətə işarə edir. Bu mənada, "su murdarlıq götürməz" atalar sözü suyun öz-özünü təmizləmə qabiliyyətinə, paklıq qorumağa olan meylinə işarə edir. Ət məhsullarının, qidaların murdarlığı da bu kateqoriyaya aiddir. Məsələn: "Qablar murdarlıqdan təmizlənməlidir", "Meyvənin səthində murdarlıq əmələ gəlmişdi".
İkinci mənada ("mənəvi murdarlıq"), murdarlıq əxlaqsızlıq, naməhrəmlik, pis əməllər, dəyərlərin pozulması, mənəviyyatsızlıq kimi mənfi keyfiyyətləri ifadə edir. Bu istifadədə murdarlıq daha çox metaforik olaraq, insanın daxili aləminin, fikirlərinin, əməllərinin pis və çirkli olduğunu bildirir. Məsələn: "Onun həyatında böyük bir murdarlıq var idi", "Bu əməlləri ilə o, öz adını murdarlığa batırdı". Bu mənada, söz daha çox mənəvi çirklənməni, əxlaqi tənəzzülü ifadə edir.
Etimologiyası: Murdarlıq sözü "murdar" sözündən əmələ gəlmişdir. "Murdar" sözünün kökü fars dilindədir və təmiz olmayan, çirkli mənasını verir. Azərbaycan dilində bu söz həm fiziki, həm də mənəvi çirkliliyi ifadə etmək üçün geniş istifadə olunur.
Fərqli cümlələrdə işlənmə nümunələri: