Muzeyşünas (is. [lat. museum və fars. …şünas]) termini latın dilindən götürülmüş "museum" (muzey) və fars mənşəli "-şünas" (bilən, öyrənən) əlavəsindən ibarətdir. Bu termin, muzey işinin bütün sahələrini əhatə edən geniş bir mütəxəssislik sahəsini ifadə edir. Muzeyşünas sadəcə muzey əşyalarını sərgiləyən və ya qoruyan bir şəxs deyil; o, muzeyin idarə edilməsi, kolleksiyaların toplanması, qorunması, tədqiqi, sərgi dizaynı, təbliği, təhsil proqramlarının təşkili və maliyyə idarəçiliyi kimi çoxsaylı funksiyaları özündə birləşdirən peşəkar bir mütəxəssisdir.
Muzeyşünasın iş sahəsi muzeyin növündən (tarix, təbiət, incəsənət, elmi və s.) asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsas vəzifələr ümumilikdə aşağıdakılardır: muzeyin strategik planlaşdırmasında iştirak; kolleksiyaların inventarlaşdırılması, kataloqlaşdırılması və rəqəmsallaşdırılması; əşyaların qorunması üçün lazımi şəraitin yaradılması və saxlanması; tədqiqat işlərinin aparılması və nəticələrin yayımlanması; sərgi və ekspozisiyaların hazırlanması; ziyarətçilər üçün təhsil proqramları və turların təşkili; muzeyin maliyyə resurslarının idarə edilməsi; muzeyin ictimaiyyətlə əlaqələrinin qurulması və müasir texnologiyaların muzeyin fəaliyyətinə tətbiqi.
Muzeyşünaslıq sahəsində ixtisaslaşmış mütəxəssislər müxtəlif cəhətlərdə fərqlənə bilərlər. Məsələn, bəziləri kolleksiya idarəçiliyinə, bəziləri isə sərgi dizaynına daha çox diqqət yetirə bilərlər. Həmçinin, müəyyən bir sahə üzrə (məsələn, arxeologiya, etnoqrafiya, incəsənət tarixi) dərin biliyə malik olan muzeyşünaslar da vardır. Beləliklə, "muzeyşünas" termini altında müxtəlif ixtisaslara və bacarıqlara malik geniş bir mütəxəssis qrupu birləşir.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Gənc muzeyşünas yeni bir sərgi layihəsi üzərində çalışır.
- Təcrübəli muzeyşünas kolleksiyanın qorunması üçün ən müasir texnologiyalardan istifadə edir.
- Konfransda müxtəlif ölkələrdən muzeyşünaslar öz təcrübələrini bölüşdülər.