Mübahisəsiz (sifət): Heç bir şübhə və ya etiraz doğurmayan, qəbul edilmiş, yekdilliklə qəbul olunmuş, açıq-aşkar, danılmaz, dəlillərlə tam təsdiqlənmiş, qüvvədə olan, qəti və dəqiq, inkar edilməyən bir mənaya malik olan.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, “mübahisə” kökündən və “siz” şəkilçisindən əmələ gəldiyini görərik. “Mübahisə” fars mənşəli olub, “mübahisə etmək, fikir ayrılığı yaşamaq” mənasını verir. “-siz” şəkilçisi isə inkar mənası ifadə edir. Beləliklə, “mübahisəsiz” sözü əslində “mübahisə etməyən, mübahisəyə səbəb olmayan” mənasını daşıyır. Ancaq müasir Azərbaycan dilində bu söz daha geniş bir məna spektrini əhatə edir.
Mübahisəsiz sözü müxtəlif cümlələrdə aşağıdakı kimi işlənə bilər:
- Mübahisəsiz qələbə: Rəqibin heç bir şansı olmayan, asanlıqla əldə edilən qələbə.
- Mübahisəsiz fakt: Dəlillərlə tam sübut edilmiş, inkar edilməyən fakt.
- Mübahisəsiz həqiqət: Şübhəsiz və dəqiq olan həqiqət.
- Mübahisəsiz lider: Rəqiblərinin heç bir şansı olmadığı, qəbul edilmiş lider.
- Mübahisəsiz üstünlük: Açıq-aşkar, şübhə doğurmayan üstünlük.
Zərf mənasında istifadə olunarkən, “mübahisəsiz” sözü hər hansı bir hərəkətin və ya hadisənin şübhəsiz və qəti şəkildə baş verdiyini bildirir:
O, mübahisəsiz qalib gəldi. (Yəni, qələbəsi heç bir şübhə doğurmurdu.)
Mübahisəsiz olaraq, bu plan daha yaxşıdır. (Yəni, bu planın daha yaxşı olması açıq-aşkar, şübhə doğurmur.)
Qısacası, “mübahisəsiz” sözü, həm sifət, həm də zərf kimi işlənərək, bir hərəkət, hadisə və ya vəziyyətin heç bir şübhə, etiraz və mübahisə doğurmadan qəbul edildiyini ifadə edir. Mənası kontekstdən asılı olaraq incə fərqlərlə zəngindir.