izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müdhişlik sözü Azərbaycan dilində geniş mənada dəhşətli, qorxulu, vahiməli bir hadisə, vəziyyət və ya görünüşü ifadə edir. Lüğətlərdə sadəcə "dəhşətlilik, vahiməlilik, qorxuncluq" kimi təriflənməsi isə onun semantik zənginliyini tam əks etdirmir. Müdhişlik, sadəcə qorxu hissi yaratmaqdan kənara çıxaraq, həddindən artıq şiddət, qəddarlıq, anormal və qeyri-təbii bir xarakter daşıyır. Bu hissiyyat o qədər güclüdür ki, insanı sarsıdır, təəccübə salır, hətta şoka salmağa qabildir.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "mühüş" kökünə əsaslandığını görürük. "Mühüş" öz növbəsində dəhşət, qorxu, fəlakət mənalarını ehtiva edir. "-lik" əlavəsinin isə isim törədicisi olduğunu bilirik. Beləliklə, "müdhişlik" sözü "dəhşətlilik"dən daha güclü, daha dərin və daha mənfi bir konnotasiya daşıyır. Sadəcə qorxu deyil, hətta qorxudan da kənara çıxan, əzəmətli və hədsiz bir qorxunc hadisəni ifadə edir.

Cümlə içərisində "müdhişlik" sözü müxtəlif kontekstlərdə işlənə bilər: "Hadisənin müdhişliyi hamını sarsıtmışdı." cümləsində hadisənin nə dərəcədə dəhşətli olduğunu ifadə edir. "Filmin müdhişliyi məni uzun müddət narahat etdi." cümləsində isə filmin qorxulu, təsirli və unudulmaz təəssüratını ifadə edir. "Təbiətin müdhişliyi qarşısında aciz qaldım." cümləsində isə təbiətin hədsiz gücünü və insanın onun qarşısında heçlik halını vurğulayır. Göründüyü kimi, sözün işlənməsi kontekstdən asılı olaraq dəyişir, ancaq ümumi mənası hər zaman şiddətli, qorxulu, sarsıdıcı bir hadisəni ifadə edir.

Qısaca olaraq, "müdhişlik" sözü sadəcə "dəhşətlilik", "vahiməlilik" və "qorxuncluq"dan daha çox şey ifadə edir. O, şiddət, qəddarlıq, anormal və qeyri-təbii olanı əhatə edən, insanı dərin sarsıntıya salan və şoka düşürə biləcək bir vəziyyəti, hadisəni təsvir edir. Sözün zəngin semantikası və müxtəlif kontekstlərdə işlənmə imkanı onu Azərbaycan dilinin ifadəli sözləri siyahısına daxil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz