Müəyyənedici sifəti, əsasən, bir şeyin və ya hadisənin mahiyyətini, xüsusiyyətini aydınlaşdıran, konkretləşdirən və dəqiqləşdirən məna daşıyır. Bu, sadəcə olaraq “açıqlayan”dan daha geniş bir məna kəsb edir, çünki yalnız aydınlaşdırmaqla kifayətlənmir, həm də müəyyən bir çərçivə daxilində dəqiq təyinat verir. Beləliklə, müəyyənedici sözü həm səbəbləri, həm də nəticələri konkretləşdirmək üçün işlədilə bilər.
Mənşəcə, "müəyyən" felindən törəmişdir. "Müəyyən etmək" hərəkətinin sifət formasını təşkil edir. Bu felin özündə də "bir şeyi qeyri-müəyyənlikdən çıxarıb aydınlaşdırmaq, təyin etmək, konkretləşdirmək" mənaları vardır. Beləliklə, "müəyyənedici" sifəti bu mənaların daha qüvvətləndirilmiş, sifət formasına çevrilmiş təcəssümüdür.
Müxtəlif cümlələrdə "müəyyənedici" sözünün işlənməsinə nümunələr:
1. Səbəb baxımından: "Hadisənin baş verməsinə səbəb olan müəyyənedici faktorlar araşdırıldı." (Burada müəyyənedici, hadisənin səbəbini təyin edən amilləri ifadə edir.)
2. Xüsusiyyət baxımından: "Mətnin əsas müəyyənedici xüsusiyyəti onun qısa və dəqiq ifadəsidir." (Burada müəyyənedici, mətnin ən önəmli xüsusiyyətini, onun fərqləndirici cəhətini göstərir.)
3. Təyinat baxımından: "Müəyyənedici əlamətlərə görə bu bitkinin növünü müəyyən etmək mümkün oldu." (Burada müəyyənedici, bitkinin növünü təyin etməyə imkan verən xüsusiyyətləri bildirir.)
Göründüyü kimi, "müəyyənedici" sözü geniş kontekstdə işlədilə bilər və hər dəfə də mənasını kontekstdən asılı olaraq dəyişdirmədən, əsas mahiyyətini qoruyaraq aydınlaşdırır, təyin edir və konkretləşdirir.