Müəyyənləşmək

izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Müəyyənləşmək (f.): Bu feil, bir şeyin və ya vəziyyətin qeyri-müəyyənlikdən çıxaraq aydın, dəqiq və konkret bir forma alması mənasını verir. Sözün kökü "müəyyən" sözündəndir və "əmin, qəti, şübhəsiz" mənasını ifadə edir. "Müəyyənləşmək" isə bu əminlik və dəqiqliyin əldə edilmə prosesini, vəziyyətin inkişafını göstərir. Bu proses tədricən baş verə bilər, ya da birdən-birə baş verə bilər.

Müəyyənləşmək feili müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar kəsb edə bilir. Məsələn, bir planın müəyyənləşməsi onun detallarının tam aydınlaşması, konkretləşməsi, hər hansı bir şübhənin aradan qaldırılması mənasını verir. Bir hadisənin müəyyənləşməsi isə onun səbəblərinin, nəticələrinin aydınlaşması, dəqiqləşməsini bildirir. Bir insanın müəyyənləşməsi isə onun öz həyatında, məqsədlərində, dəyərlərində sabitlik qazanmasını, kimliyinin formalaşmasını, şəxsiyyətinin düzgün istiqamətlənməsini ifadə edə bilər. Beləliklə, "müəyyənləşmək" feili həm obyektiv, həm də subyektiv prosesləri əhatə edə bilir.

Misal üçün: "Gələcək planlarımız hələ müəyyənləşməyib" (planlar konkretləşməyib, aydın deyil). "Cinayətkarın şəxsiyyəti nəhayət müəyyənləşdi" (cinayətkarın kimliyi aydınlaşdı). "Onun əqidələri gənclik illərində müəyyənləşdi" (onun inancları formalaşdı, dəyişməz oldu). "Havada qaranlıq buludlar toplaşmışdı, lakin yağışın yağacağı hələ müəyyənləşməmişdi" (yağışın yağacağı barədə qətilik yoxdur). "Əsil payız havası müəyyənləşməmişdir" cümləsində isə payız havasının səciyyəvi xüsusiyyətlərinin hələ tam ortaya çıxmadığı, qeyri-müəyyən olduğu bildirilir.

Qısaca desək, "müəyyənləşmək" feili qeyri-müəyyənliyin aradan qalxması, aydınlığın, dəqiqliyin və konkretliyin əldə edilməsi prosesini əks etdirən çoxmənalı və geniş tətbiq sahəsinə malik bir sözdür.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz