Müfəttiş (ər. مُفتِّش - mufattiş) sözü ərəb mənşəlidir və "təftiş edən", "yoxlayan", "araşdıran" mənalarını verir. Azərbaycan dilində isə "təftiş aparmaq səlahiyyətinə malik olan vəzifəli şəxs" kimi tərif olunur. Yəni müfəttiş, müəyyən bir sahədə qanunların, qaydaların, norma və standartların yerinə yetirilməsinə nəzarət edən, yoxlamalar aparan və bununla bağlı müvafiq tədbirlər görən rəsmi vəzifəlidir.
Müfəttişin fəaliyyət sahəsi müxtəlif ola bilər. Maliyyə müfəttişi maliyyə əməliyyatlarını, vergi müfəttişi vergi ödənişlərini, avtomobil müfəttişi isə avtomobillərin texniki vəziyyətini yoxlayır. Bundan əlavə, əmək müfəttişi, tibb müfəttişi, təhsil müfəttişi və s. kimi müxtəlif sahələrdə ixtisaslaşmış müfəttişlər mövcuddur. Hər bir müfəttiş öz sahəsinə aid qanunvericilik aktları və normativ-hüquqi sənədlər əsasında fəaliyyət göstərir və yoxlama nəticələrini rəsmi sənədləşdirir.
Verilən nümunə cümləsində ("Bilirəm, siz də müfəttişin tərəfini tutacaqsınız!") müfəttiş sözü ədalətli, qanuni və obyektiv mövqeyi ifadə edən bir simvol kimi işlənir. Bu kontekstdə müfəttiş, qanunların tətbiq olunmasına nəzarət edən və haqqı müdafiə edən bir şəxsiyyət kimi təqdim olunur. Lakin, sözün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilər. Məsələn, "müfəttiş sərt idi" cümləsində müfəttişin ciddi və sərt davranışı vurğulanır. "O, müfəttiş kimi işləyirdi" cümləsində isə, söz daha çox "yoxlama aparan", "nəzarət edən" mənasında işlənir.
Yekun olaraq, "müfəttiş" sözü konkret bir vəzifəni, səlahiyyəti və fəaliyyət sahəsini ifadə etməklə yanaşı, daha geniş mənada qanun və qaydaların tətbiqinə nəzarət edən, ədaləti təmin edən şəxsiyyəti də simvolizə edə bilər. Sözün mənası, hər zaman istifadə olunduğu kontekstdən asılı olaraq dəyişir və zənginləşir.