Müftəxor sözü fars mənşəli olub (مفتخور), "müft" və "xur" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlib. "Müft" – pulsuz, əvəzsiz, "xur" isə – yeyən, qəbul edən mənasını verir. Beləliklə, sözün əsl mənası "pulsuz yeyən", "əvəzsiz qazanan" deməkdir. Ancaq zaman keçdikcə mənası daha genişlənərək, öz zəhməti hesabına deyil, başqalarının əməyindən, var-dövlətindən, yaxud səxavətindən faydalanan, parasit həyat tərzi sürən şəxsi ifadə etməyə başlamışdır.
Müftəxorluq sadəcə maddi mənada deyil, mənəvi mənada da baş verə bilər. Məsələn, bir insan özünün intellektual əməyindən istifadə edərək, başqasının ideyalarını, kəşflərini öz adı altında təqdim edirsə, ona da müftəxor demək olar. Bu, ədəbiyyatda plagiat, elmdə isə elmi saxtakarlıq kimi tanınır.
Müftəxor sözünün sinonimləri arasında tüfeyli, parazit, sümükəmən, əməksevər olmayan, başqasının hesabına yaşayan kimi sözlər göstərmək olar. Ancaq bu sinonimlərin hamısı müftəxor sözünün tam mənasını əks etdirmir. Çünki müftəxor sözü daha çox mənfi bir hal kimi, həyatını başqalarının hesabına qurmağı həyat tərzi kimi qəbul edən adamı ifadə edir.
Müftəxor sözünün cümlədə işlənməsinə dair nümunələr:
- O, heç bir iş görmədən, yalnız dostlarının köməyi ilə yaşayan bir müftəxordur.
- Müftəxor insanlar cəmiyyət üçün yükdür.
- Elmi əsərlərində plagiatlığa yol verən alim özünü müftəxor kimi göstərmiş oldu.
- Həyatının bütün mərhələlərində başqalarının səxavətindən faydalanan bu müftəxor, heç vaxt öz əməyinin bəhrəsini dadmayıb.
Qeyd etmək lazımdır ki, "müftəxor" sözü adətən mənfi kontekstdə işlədilir və hörmətsizlik ifadə edir. Ona görə də bu sözü ehtiyatla işlətmək lazımdır.