Müstəqillik (is. müstəqil olma halı) sözü özündə bir xalqın, dövlətin və ya qurumun daxili və xarici işlərində başqa bir qüvvədən, təsirdən və ya nəzarətdən asılı olmaması, özünü idarə etmə, suverenlik hüququndan tam şəkildə istifadə etmə imkanını əks etdirir. Bu, həm siyasi, həm də iqtisadi, həm də mədəni müstəqilliyi özündə ehtiva edir.
Etimoloji baxımdan "müstəqillik" sözü "müstəqil" sifətinin "-lik" şəkilçisi ilə törəməsidir. "Müstəqil" sözü isə fars dilindən götürülmüşdür. "Müstə" (müstəqim, düz, doğru) və "qil" (kəs, edən) komponentlərindən təşkil olunmuşdur. Bu, sözün əsl mənasının "öz yolunu tutan", "özünü idarə edən", "bağımsız" olması deməkdir. Beləliklə, "müstəqillik" termini özünü idarəetmə qabiliyyəti, hər hansı xarici təsirlərdən azadlıq və suverenliyin təcəssümüdür.
Müxtəlif kontekstlərdə "müstəqillik" sözü fərqli mənalar kəsb edə bilər:
- Siyasi müstəqillik: Bir dövlətin xarici güclərdən asılı olmadan öz daxili və xarici siyasətini müəyyən etməsi.
- İqtisadi müstəqillik: Bir ölkənin iqtisadiyyatının xarici amillərdən asılılığının azalması, öz ehtiyaclarını ödəmək qabiliyyətinin olması.
- Mədəni müstəqillik: Bir xalqın öz mədəniyyətini, dilini, adət-ənənələrini qoruyub saxlaması və inkişaf etdirməsi, xarici təsirlərə məruz qalmadan özünəməxsusluğunu qoruması.
- Fərdi müstəqillik: Bir insanın öz həyatını, qərarlarını müstəqil olaraq qəbul etməsi, başqalarından asılı olmaması.
Cümlədə işlənmə nümunələri:
- Azərbaycan xalqı öz müstəqilliyini əldə etmişdir.
- İqtisadi müstəqillik hər bir ölkə üçün çox vacibdir.
- O, həyatında tam müstəqilliyə nail olmaq istəyir.
- Müstəqillik uğrunda mübarizə uzun və çətin olmuşdur.