Müşkül [ər.] sif. Əsas mənası "çətin, zor, ağır" olan müşkül sözü, bir sıra sinonimlərlə yanaşı, müxtəlif kontekstlərdə incə məna fərqləri əks etdirir. Bu sözün əsasını təşkil edən "çətinlik", "zorluq", "ağırlıq" kimi anlayışlar, həm fiziki, həm də mənəvi, həm maddi, həm də mənəvi səviyyələrdə özünü göstərə bilər.
Birinci məna: Ən geniş mənada müşkül, bir işin, vəzifənin, məsələnin həllində, başa çatdırılmasında rast gəlinən çətinlik, maneə deməkdir. Bu mənada "çətin", "zor", "ağır" sözləri ilə sinonimdir. Məsələn: "Müşkül bir vəzifənin öhdəsindən gəldi.", "Müşkül bir məsələ ilə qarşılaşdıq.", "Həyatın müşkül anları." cümlələrində müşkül sözü, qarşıya çıxan çətinliklərin ağırlığını, həllinin çətinliyini vurğulayır.
İkinci məna: Müşkül, bəzən "çətin başa gələ bilən", "çətin həll olunan" mənasında da işlənir. Bu isə problemin mürəkkəbliyini, həlli üçün tələb olunan səy və bacarığın çoxluğunu ifadə edir. Məsələn: "Müşkül bir vəziyyətdə qaldı." cümləsi, şəxsin çətin bir duruma düşdüyünü, bu durumdan çıxmaq üçün əlavə səy göstərməli olduğunu bildirir.
Üçüncü məna (nuans): Bəzi hallarda, müşkül sözü "nadir", "az rast gələn", "qeyri-adi" mənalarını da əhatə edə bilir. Bu isə sözün kontekstdən asılı olaraq istifadəsinə aiddir. Məsələn: "Müşkül bir hadisə şahidi oldu." cümləsində müşkül, hadisənin qeyri-adi və nadir olduğunu ifadə edir.
Etimologiya: Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, müşkül sözünün ərəb mənşəli olduğunu görərik. Ərəbcə "müşkil" (مُشكِل) sözündən götürülmüşdür və "çətin", "zor", "ağır" mənalarını verir.
Nəticə: Müşkül sözü, sadəcə "çətin" mənası ilə kifayətlənməyən, müxtəlif kontekstlərdə fərqli incəlikləri əks etdirən bir sözdür. Onun mənası, həm sözün özü ilə əlaqəli olan digər sözlərdən, həm də cümlənin ümumi kontekstindən asılı olaraq dəqiqləşdirilir.