Nahamvar sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutur. Klasik Azərbaycan ədəbiyyatında və xalq yaradıcılığında geniş istifadə olunan bu söz əsasən "nahamar" sözünün sinonimi kimi qəbul edilsə də, mənası bir qədər daha geniş və dərindir. Sadəcə səthin hamar olmaması mənasını ifadə etməklə yanaşı, daha çox metaforik mənalar da daşıyır.
Etimoloji baxımdan "nahamvar" sözü "hamvar" sözünün inkar əlavəsi olan "na-" prefiksinin əlavə olunması ilə əmələ gəlmişdir. "Hamvar" isə "hamar" sözünün köhnə formasıdır və "düzgün, hamar, səliqəli" mənalarını ifadə edir. Beləliklə, "nahamvar" sözü əslində "hamar olmayan, düzgün olmayan, səliqəsiz, qeyri-bərabər, pozulmuş, dağıdılmış" kimi mənaları özündə birləşdirir.
Lüğətlərdə əsasən "nahamar" sinonimi kimi göstərilsə də, "nahamvar" sözü daha çox mənəvi, əxlaqi və ya sosial məsələlərdə istifadə olunur. Məsələn, "nahamvar əlaqələr", "nahamvar həyat", "nahamvar siyasət" ifadələrində sözün "qarışıq, nizamsız, uyğunsuz, qeyri-adi, qeyri-təbii" mənaları ön plana çıxır. Bu mənada "nahamvar" sözü "nahamar" sözündən daha çox mənfi konnotasiya daşıyır və bir vəziyyətin pozğunluğunu, qeyri-təbii halını daha güclü ifadə edir.
Cümlə içərisində istifadəsi nümunələri:
- Onun həyatı tamamilə nahamvar idi: qarışıq əlaqələr, davamlı problemlər və qeyri-sabitlik.
- Bu ərazinin relyefi olduqca nahamvardır, dağlıq və düzənlik sahələr qarışıqdır.
- Siyasi vəziyyət olduqca nahamvardır, qarşıdurmalar və anlaşılmazlıqlar davam edir.
- Rəsm əsərinin kompozisiyası bir qədər nahamvar görünürdü, elementlər bir-birinə uyğun deyildi.
Yekun olaraq, "nahamvar" sözü "nahamar" sözünün sinonimi olsa da, məna çalarları və istifadə sahələri baxımından ondan fərqlənir. Daha geniş məna spektrinə malik olan bu söz, əsasən mənfi konnotasiyalı mənaları ifadə edərək, bir vəziyyətin qeyri-təbii, pozulmuş və ya qarışıq halını vurğulayır.