Naxoşlamaq (f.): Bu fel, əsasən şifahi nitqdə işlənən, "xəstələnmək", "azarlamaq" mənalarını ifadə edən bir sözdür. Lüğətlərdə sadəcə "xəstələnmək" və ya "azarlamaq" kimi sinonimlərlə ifadə olunmasına baxmayaraq, "naxoşlamaq" sözünün özünəməxsus semantik nüansları vardır. "Xəstələnmək" daha ümumi bir termin olsa da, "naxoşlamaq" sözü xəstəliyin gedişatının nisbətən yüngül, qısamüddətli və ya müəyyən bir səbəblə əlaqəli olduğunu ifadə edə bilər. Məsələn, "soyuqlamaqdan naxoşladı" ifadəsi, ciddi bir xəstəlikdən deyil, daha çox adi bir soyuqdəymədən bəhs edir.
Etimoloji baxımdan, "naxoş" sözünün "xoş" sözünün inkarını ifadə edən "na-" ədatı ilə birləşməsindən əmələ gəldiyi aydın görünür. Beləliklə, "naxoşlamaq" "xoş olmayan bir halda olmaq", yəni "xəstə olmaq" mənasını verir. Bu mənada "naxoşlamaq" sözü, xəstəliyin psixo-emosional təsirinə də işarə edə bilər; yəni xəstəliyin insanın əhval-ruhiyyəsinə mənfi təsir etdiyini ifadə edir.
Misallar:
- Uşaq bir az naxoşladı, amma tez sağaldı.
- Güclü küləkdən naxoşlamışdı.
- Hava dəyişikliyindən naxoşlamamaq üçün isti geyinməlisən.
- Bir az yorğunluqdan naxoşlanmış kimi hiss edirəm.
Göstərilən nümunələrdə göründüyü kimi, "naxoşlamaq" sözü müxtəlif səbəblərdən yaranan müxtəlif dərəcəli narahatlıq vəziyyətlərini təsvir etmək üçün istifadə olunur. Bu, onu "xəstələnmək" sözündən fərqləndirən əsas xüsusiyyətlərdəndir. "Xəstələnmək" daha ciddi və uzun müddətli xəstəlikləri təsvir edərkən, "naxoşlamaq" daha çox müvəqqəti və yüngül narahatlıqları ifadə edir.