izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Namus (ər. نَامُوس - nāmūs) sözü ərəb mənşəli olub, əslində "qanun", "nizam", "qaydalar sistemi" mənalarını ifadə edir. Lakin Azərbaycan dilində bu söz daha çox şəxsi və ictimai həyatda qəbul edilmiş əxlaqi və mənəvi normaların, prinsiplərin və davranış qaydalarının məcmusunu bildirir. Bu mənada namus, fərdin özünə və cəmiyyətə qarşı olan mənəvi borcunun, şərəf, qeyrət və heysiyyətin təzahürüdür. Namus anlayışı həm də fərdin əxlaqi təmizliyi, vicdanı və ədalət hissinə əsaslanır.

Namus anlayışı zaman və məkana görə müxtəlif mədəniyyətlərdə fərqli şəkildə təfsir olunsa da, əsasını həmişə ictimai norma və dəyərlər təşkil edir. Məsələn, köhnə türk mədəniyyətində namus, qəbilə və ya tayfanın şərəfini qorumaqla bağlı olan əxlaqi prinsipləri əhatə edirdi. Müasir dövrdə isə namus anlayışı daha çox şəxsi mənəvi təmizlik, ədalət və özünə hörmət ilə əlaqələndirilir.

Cümlə içərisində namusun istifadəsi müxtəlifdir: "Onun namusu ləkələnməzdi", "Namuslu insan yalan danışmaz", "Namus məsələsində hər kəs özünə məsuliyyət daşıyır", "Namusu üçün mübarizə apardı". Bu nümunələrdə göründüyü kimi, namus sözü həm şəxsi əxlaqi keyfiyyəti, həm də şərəf və qeyrətin təzahürünü ifadə edə bilir. Həmçinin, namus sözü məcazi mənada da işlənə bilir, məsələn, "millətin namusu" ifadəsi milli şərəf və ləyaqəti bildirir.

Qısacası, namus sadəcə bir söz deyil, müəyyən mədəniyyət və tarixi kontekstdə formalaşan mürəkkəb bir anlayışdır ki, fərdin mənəvi dünyasının, ictimai vəziyyətinin və davranış standartlarının əsasını təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz