Namussuzluq (ərəb. nəməs + fars. -suzluq) - Qeyrət, şərəf və ləyaqət hisslərindən məhrumluq, bu hisslərə zidd hərəkətlər etmək, əxlaqsızlıq, ədəbsizlik, vicdansızlıq, xainlik və ya alçaqlıq göstərmək. Termin, əsasən, mənəvi-əxlaqi keyfiyyətlərin olmaması və ya pozulması mənasında işlənir. Bu, yalnız cinsi əlaqə ilə bağlı deyil, daha geniş mənada şərəf, ləyaqət, vətənə, millətə, insanlara sadiqliyə xəyanət, vəzifə borcunu yerinə yetirməmək kimi halları da əhatə edir.
Sinonimləri: Qeyrətsizlik, şərəfsizlik, əxlaqsızlıq, vicdansızlıq, alçaqlıq, xainlik, ədəbsizlik, namussuz davranış. Bəzi hallarda "əxlaqsızlıq" daha çox cinsi əlaqəyə aid davranışları, "namussuzluq" isə daha geniş mənada mənəvi-əxlaqi pozuntuları ifadə edə bilir. Lakin, kontekstə görə bu iki sözün mənaları qarışa da bilər.
Antonomləri: Namusluluk, qeyrətlilik, şərəflilik, əxlaqlılıq, vicdanlılıq, ləyaqətlilik, vətənpərvərlik.
İstifadə nümunələri:
- Onun bu hərəkəti böyük bir namussuzluq idi.
- Rüşvət almaq böyük bir namussuzluqdur.
- Vətənə xəyanət ən ağır namussuzluq sayılır.
- [Huri xanım:] Mən bu namussuzluğu götürə bilmərəm. (Bu nümunədə namussuzluq, ehtimal ki, əxlaqsızlıq və ya qeyrətə zidd bir hərəkətlə əlaqədar bir vəziyyəti ifadə edir.)
- Dostuna xəyanət etməsi onun namussuzluğunun bariz nümunəsidir.
Etimalogiyası: Sözün kökü ərəb dilindəki "nəməs" (şərəf, qeyrət) sözündəndir. "-suzluq" isə fars mənşəli bir şəkilçi olub, "olmamaq", "məhrumluq" mənasını ifadə edir. Beləliklə, "namussuzluq" "şərəfsizliyin olmaması" deyil, "şərəfdən məhrumluq" mənasını verir.