izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Natrium (Na), latınca "natrium" sözündən götürülmüşdür. Bu termin, əsasən, misir soda mənbələrindən əldə edilən natron minerallarından (Na2CO3·10H2O) götürülmüşdür. "Natrium" termini, qədim Misir sözü ilə etimoloji əlaqəyə malik olub, soda mənbələrini ifadə edir. Kimyəvi elementlərin dövri sistemində 11 nömrəli element olan natrium, ağ rəngli, yumşaq, yüngül və çox aktiv bir qələvi metal olaraq təsnif edilir. Normal şəraitdə, hava ilə təmasda olduqda, tez oksidləşərək səthində qoruyucu oksid təbəqəsi əmələ gətirir. Bu səbəbdən, natriumun təmiz halda saxlanması üçün onu kerosin və ya digər inert maddələr içərisində saxlamaq lazımdır.

Natriumun ən mühüm xüsusiyyəti onun yüksək reaktivliyidir. Su ilə reaksiyaya girərək hidrogen qazı və natrium hidroksid (NaOH) əmələ gətirir. Bu reaksiya ekzotermikdir, yəni çoxlu istilik ayırır və hətta partlayışa səbəb ola bilər. Natrium, bir çox üzvi və qeyri-üzvi birləşmələrin tərkibində olur və bioloji sistemlərdə də mühüm rol oynayır. Məsələn, insan orqanizmində natrium ionları (Na+) sinir impulslarının ötürülməsində, əzələlərin yığılmasında və osmotik təzyiqin tənzimlənməsində vacib rol oynayır.

Natriumun geniş tətbiq sahələri var. Metal natrium sənayedə reduktor kimi, üzvi sintez reaksiyalarında və soyumducu mayelərin tərkibində istifadə olunur. Natriumun birləşmələri isə geniş miqyasda tətbiq olunur. Məsələn, natrium xlorid (NaCl) – adi duz – qida məhsullarında əhəmiyyətli rol oynayır, natrium karbonat (Na2CO3) – soda – şüşə, sabun və digər sənaye məhsullarının istehsalında istifadə olunur, natrium hidroksid (NaOH) – kostik soda – sənaye təmizlənməsində və kimya sənayesində geniş istifadə edilir.

Qısaca olaraq, "natrium" adı latınca mənşəli olub, soda mənbələrinə istinad edir və ağ rəngli, yumşaq, yüngül, yüksək reaktiv qələvi metal olan 11-ci element üçün istifadə olunur. Onun reaktivliyi və birləşmələrinin çox yönlü tətbiq sahələri səbəbindən, natrium müasir kimya sənayesi üçün olduqca əhəmiyyətli bir elementdir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz