Nəmli (sıfat): Bu söz "nəm" sözündən törəmişdir və əsasən "nəm"in birinci mənasını (yəni, az miqdarda suyun bir səthdə və ya maddədə olması) ifadə edir, lakin "nəm"dən fərqli olaraq, daha zəif və nəzərə çarpmayan bir nəmliyi bildirir. "Nəm" daha çox mayenin həddindən artıq olmasını, hətta əşyanı islatmasını ifadə edə bilərkən, "nəmli" daha çox rütubətin, nəmin az miqdarda və hiss olunan, lakin həddini aşmayan bir şəkildə mövcud olduğunu bildirir.
Mənası: Az miqdarda suyun bir səthdə və ya cisimdə olması ilə əlaqədar olan vəziyyəti ifadə edir. Bu nəmlik, gözlə görünə bilər və ya toxunduqda hiss edilə bilər, ancaq əşyanı tam islatmır. "Nəmli" həm konkret cisimlərə (məs., nəmli torpaq, nəmli hava, nəmli divar), həm də məcazi mənada, rütubətli, soyuq, kədərli bir mühit və ya vəziyyəti təsvir etmək üçün işlədilə bilər (məs., nəmli bir baxış, nəmli bir hava).
İşlənmə nümunələri:
- Nəmli torpaq: Yağışdan sonra torpağın səthində az miqdarda suyun olması.
- Nəmli divar: Divarın səthində kondensasiya nəticəsində yığılmış az miqdarda su.
- Nəmli hava: Havanın rütubətli, lakin yağışlı olmaması.
- Nəmli göz: Gözlərdə yaşaran maye, kədərli və ya həyəcanlı vəziyyətin əlaməti.
- [Vaqif:] Gözümün işığı, canım, ciyərim; Bu nəmli torpaqlar olsa da yerim - Bu misalda "nəmli torpaqlar" ifadəsi, şairin məzarının yerləşdiyi torpağın rütubətli, soyuq və kədərli bir məkanı təsvir etmək üçün istifadə olunur. Burada "nəmli" sözü sadəcə fiziki rütubətdən daha çox, ruhi vəziyyəti, kədərli bir atmosferi ifadə edir.
Etimalogiyası: Söz "nəm" felindən törəmişdir. "Nəm" sözü isə qədim türk dillərindən gəlir və əsasən su ilə əlaqədar olan mənaları ifadə edir.