Nəticələndirmə

Nəticələndirmə (nəticələndirmək felindən törəmiş isim): Bir hadisə, proses və ya araşdırmanın nəticəsini müəyyən etmək, aydınlaşdırmaq, ümumiləşdirmək və ya əsas nəticələrini formalaşdırmaq prosesi və ya həmin prosesin nəticəsi. Nəticələndirmə həm obyektiv dəlillərə, həm də subyektiv qiymətləndirmələrə əsaslana bilər. Obyektiv nəticələndirmədə əsasən faktlara, statistik məlumatlara və elmi araşdırmaların nəticələrinə istinad edilir. Subyektiv nəticələndirmə isə fərdi təcrübəyə, şəxsi baxış bucağına və ya qərəzlərə əsaslana bilər.

Etimologiya: Söz "nəticə" və "-ləndirmə" morfemlərindən əmələ gəlib. "Nəticə" fars mənşəli olub, "sonuç" mənasını verir. "-ləndirmə" isə Azərbaycan türkcəsində məlum bir prosesi və ya halını ifadə edən isim törədicisi suffiksdir. Beləliklə, "nəticələndirmə" sözü əsasən bir prosesin sonucunu aydınlaşdırma, ümumiləşdirmə və ya ortaya qoyma mənasını ifadə edir.

İstifadə nümunələri:

1. Araşdırmaların nəticələndirməsi göstərdi ki, iqlim dəyişikliyi ətraf mühitin çirklənməsinin əsas səbəblərindən biridir. (Burada nəticələndirmə obyektiv, elmi araşdırmalara əsaslanır.)

2. Məlumatların nəticələndirməsindən sonra müəllifin əsas iddiası təsdiqləndi. (Burada nəticələndirmə bir proses kimi təsvir olunur.)

3. O, hadisələri öz subyektiv şəkildə nəticələndirdi və qərəzli bir nəticəyə gəldi. (Burada nəticələndirmə subyektiv və qərəzlidir.)

4. Konfransın nəticələndirməsi olaraq, birgə əməkdaşlıq sazişi imzalandı. (Burada nəticələndirmə konfransın yekun nəticəsini ifadə edir.)

Sinonimlər: Nəticələndirmə üçün müəyyən kontekstə bağlı olaraq "ümumiləşdirmə", "təhlil", "sintez", "xülasə", "çıxarış" kimi sinonimlər istifadə oluna bilər, lakin hər birinin mənası nəticələndirmədən fərqli incəliklər ehtiva edir.