izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nida (ər. نِداء - nidā’): Hiss və ya həyəcanı ifadə edən, səs, ünsiyyət vasitəsi kimi işlənən söz və ya ifadədir. Nida həm dilin fonetik, həm də semantik səviyyələrində özünü göstərir. Fonetik cəhətdən, nidalar adətən yüksək intonasiya, səs tonunun dəyişməsi ilə səciyyələnir. Semantik olaraq isə, müxtəlif hissləri - sevinc, kədər, qorxu, təəccüb, çağırış, əmr və sair ifadə edə bilir.

Nida sözü, əsasən, insanın daxili vəziyyətini, emosional halını, kənarda olana təsir etmək məqsədini ifadə edir. Bu ifadə, tam cümlə quruluşuna malik olmaya da bilər. Məsələn, "Ah!", "Vay!", "Uf!", "Ey Allah!" kimi ifadələr qısa və emosional yüklülüyü yüksək olan nidaların nümunəsidir. Bəzi nidalar isə daha uzun və mürəkkəb bir forma ala bilər, məsələn, "Allah kömək olsun!", "Aman Allah!", "Yandım, yanmaqda olub!" və s.

Nidanın cümlədə işlənməsinə gəldikdə, o, əsasən müstəqil cümlə üzvü kimi deyil, cümlənin əsas hissələrinə emosional rəng qatmaq, məzmuna əlavə məna vermək üçün işlənir. Məsələn, "O, kövrək bir nida ilə deyərkən..." cümləsində "nida" sözü, ifadə edilən sözlərin deyilmə üsuluna, səsin tonuna, danışanın emosional halına işarə edir. "Ay, gəl!" cümləsində "Ay" sözü nida kimi, çağırış mənası daşıyır.

Nida səs intonasiyasının və leksik mənasının birliyi sayəsində mənasını tam olaraq ifadə edir. Yəni, nida yalnız bir söz deyil, həm də səs tonunun, intonasiyanın yaratdığı tam bir ünsiyyət vasitəsidir. Onun mənası kontekstdən və səs tonundan asılı olaraq dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz