izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Nimçə sözü Azərbaycan dilində geniş yayılmış bir sözdür və əsasən dərin və dayaz olmaqla iki əsas mənaya malikdir. Birinci və əsas mənası "dərin və ya dayaz, əsasən yuvarlaq formalı qab" deməkdir. Yəni, yemək qoymaq, yemək hazırlamaq və ya maye saxlamaq üçün istifadə olunan qabdır. Bu mənada "nimçə" sözü "qab", "kasə", "çanaq" kimi sözlərlə sinonimdir, lakin onlardan fərqli olaraq, "nimçə" daha çox dərin və ya dayaz yuvarlaq formalı qablardan bəhs edir.

Lüğətlərdə "nimçənin" əsasən məişət əşyası olduğu qeyd edilsə də, məcazi mənada da istifadə oluna bilir. Məsələn, "nimçə kimi dolu gözlər" ifadəsi şəxsin gözlərinin yaşla dolu olduğunu bildirir. Bu mənada "nimçə" sözü "dolu" mənasını da özündə əks etdirir.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "nimçə"nin mənşəyi tədqiqatçıların fərqli fikirlərinə səbəb olmuşdur. Bəzi araşdırmalar bu sözün türk dillərindən gəldiyini və kökündə "dərinlik", "qab" mənalarının olduğunu irəli sürür. Digər tədqiqatçılar isə fərqli əlaqələri nəzərə alaraq, sözün mənşəyinə dair daha geniş tədqiqatlar aparılmasının vacibliyini vurğulayırlar.

Cümlə içində "nimçə" sözünün işlənməsinə misal olaraq, verilən nümunəni genişləndirək: "Zeynal bayaqdan bəri qabağındakı dərin nimçədə doğramaq istədiyi bir parça əti eləcə qoyub əlindəki bıçağı yerə qoydu." Bu cümlədə "nimçə"nin dərinliyi və məişətdə istifadə olunması vurğulanır. Başqa bir nümunə: "O, kiçik bir nimçədə çay döyüb qonaqlara təqdim etdi." Bu cümlədə isə "nimçə" kiçik ölçülü bir qabı ifadə edir.

Qısacası, "nimçə" sözü Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında özünəməxsus yer tutan, fərqli kontekstlərdə müxtəlif mənalarda işlənən, dəqiq mənası isə cümlənin strukturundan və kontekstindən asılı olan bir söz təşkil edir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz