Nöqtələmə (nök tə lə mə): "Nöqtələmək" fellərinin adlı formasından törəmişdür. Mənası əsasən yazılı və ya çap olunmuş mətndə cümlələrin, abzasların və digər sintaksis vahidlərin sərhədlərini müəyyənləşdirmək üçün istifadə olunan durğu işarələrinin (nöqtə, vergül, nida işarəsi, sual işarəsi, üç nöqtə, tire, mötərizə, qısa tire, ellips və s.) ümumi sistemini və bu sistemin qaydalarını əhatə edir. Nöqtələmə, yazının oxunaqlılığını, aydınlığını və mənasının dəqiq çatdırılmasını təmin edir. Həmçinin, ədəbi əsərlərin, elmi məqalələrin və digər yazılı mətnlərin stilistik keyfiyyətinə də təsir göstərir.
Nöqtələmənin düzgün tətbiqi yazı dilinin normativ qaydalarına uyğunluq tələb edir. Müxtəlif dillərdə nöqtələmə qaydaları bəzi fərqlərə malik olsa da, əsas prinsiplər oxşardır. Məsələn, Azərbaycan dilində cümlə sonlarında nöqtənin, sual cümlələrində sual işarəsinin, nida cümlələrində isə nida işarəsinin işlənməsi qəbul edilmiş qaydalardandır. Nöqtələmənin düzgün tətbiqi, mətnin anlaşılmasında böyük rol oynayır və yanlış nöqtələmə oxucunun mətnin mənasını yanlış anlamasına səbəb ola bilər.
Nöqtələmə anlayışı yalnız durğu işarələrinin istifadəsini deyil, həmçinin bu işarələrin düzgün seçilməsini və yerləşdirilməsini də əhatə edir. Bu prosesdə yazının strukturu, sintaksis quruluşu və müəllif tərəfindən çatdırılmaq istənən məna nəzərə alınmalıdır. Mətndəki hər bir durğu işarəsi müəyyən bir funksiyanı yerinə yetirir və bununla da mətndə informasiyanın təşkilində və oxucunun onu daha rahat qavramasında əhəmiyyətli rol oynayır.
Misallar:
Düzgün nöqtələmə: "Günəş doğdu. Quşlar oxumağa başladı."
Yanlış nöqtələmə: "Günəş doğdu quşlar oxumağa başladı."
Göründüyü kimi, düzgün nöqtələmə mətni daha aydın və anlaşıqlı edir. Nöqtələmənin əhəmiyyəti, xüsusilə də elmi əsərlər, qanunvericilik aktları və müqavilələr kimi dəqiqlik tələb edən mətnlərdə daha da artır.