Odlamaq felinin Azərbaycan dilindəki mənası, lüğətlərdə verilən qısa izahlardan daha geniş və dəqiq şəkildə aşağıdakı kimi izah edilə bilər:
Odlamaq (f.): Bu felin əsas mənası "od vurmaqla yandırmaq, yanğın törətmək"dir. Bu mənada, həm kiçik miqyaslı atəşlərin (məsələn, ocaq, tonqal) alovlandırılması, həm də böyük miqyaslı yanğınların qəsdən başlatılması nəzərdə tutulur. Misal üçün, "ocağı odlamaq", "meşəni odlamaq", "evə odlamaq" kimi ifadələr bu mənanı əks etdirir. Felin bu istifadəsi, obyektin tamamilə yaxud qismən yandırılmasını ifadə edə bilər. Məsələn, "tonqalı odlamaq" tonqalın yanmasını gücləndirmək, yaxud tamamilə yandırmaq kimi iki mənaya da malik ola bilər.
Odlamaq felinin daha geniş mənası isə, "nəyisə intensiv istidən təsirləndirmək, qızdırmaq, alışdırmaq"dır. Bu mənada, odun birbaşa təması mütləq deyil. Məsələn, "dəri kisənin içərisindən çaxmağı odlamaq" ifadəsində, çaxmaq birbaşa atəşlə təmasda olmur, amma istiliyin təsirindən qızdırılır və alışdırılır. Bu mənada fel, məcazi mənada da işlədilə bilər. Məsələn, "Onun nitqi auditoriyanı odladı" ifadəsində, nitq auditoriyanı həyəcanlandırmış və coşdurmuşdur.
Etimalogiyası: "Odlamaq" feli "od" kökünə "-lamaq" mənsubiyyət əlavəsindən əmələ gəlmişdir. "-lamaq" əlavəsi prosesi, hərəkəti ifadə edir.
Fərqli cümlələrdə işlənməsi:
- Birbaşa yandırma: "Kəndlilər payızda otlaqları odladılar." (Tamamilə yandırmaq)
- Alovlandırma: "Səhər tezdən ocağı odladım və çay qaynatdım." (Alovlandırmaq, gücləndirmək)
- Qızdırmaq, alışdırmaq: "Metal parçanı qaz ocağında odladılar və sonra formasını dəyişdilər." (Istiliyin təsirindən qızdırmaq)
- Məcazi mənada: "Onun sözləri məni odladı və əməliyyata başlayaraq qərarımı dəyişdim." (Həyəcanlandırmaq, coşdurmaq)
Yekun olaraq, "odlamaq" felinin mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişir, lakin əsasında odun birbaşa və ya dolayı təsiri ilə yandırmaq, qızdırmaq, alovlandırmaq və ya hətta məcazi mənada həyəcanlandırmaq fikri yatır.