Olan-qalan sifəti və ya zərfi kimi işlənir və "işlədildikdən, sərf olunduqdan sonra qalan" mənasını verir. Bu söz, əsasən, miqdarın azlığını və ya tam tükənmədiyini vurğulamaq üçün işlədilir. "Olan" sözü mövcud olanı, "qalan" isə işlənildikdən, xərcləndikdən sonra hələ də mövcud olan hissəni ifadə edir. Beləliklə, "olan-qalan" ifadəsi əvvəlki miqdarın qalıq hissəsini, ümumiyyətlə az və əhəmiyyətsiz qalan hissəsini bildirir.
Sözün mənşəyinə gəldikdə, "olan" sözü "olmaq" feilinin iştirak formasından, "qalan" isə "qalmaq" feilinin iştirak formasından əmələ gəlmişdir. Hər iki söz də köhnə türk dillərindən gəlir və müasir Azərbaycan dilində geniş yayılmışdır.
Misal cümlələr:
- Olan-qalan pullarını uşağın təhsilinə sərf etdi.
- Həyətdə olan-qalan meyvələri yığdıq.
- Əlində olan-qalan qələmlərlə şəkil çəkdi.
- Bir neçə gün ərzində olan-qalan ərzaqlar da bitdi.
- Qurbanın dediyi kimi, olan-qalan pulu da toya xərcləndi.
Göründüyü kimi, "olan-qalan" ifadəsi müxtəlif kontekstlərdə, müxtəlif sayıla bilən və sayıla bilməyən isimlərlə işlənir və hər zaman az qalmış miqdarı bildirir. Bu ifadə, ümumiyyətlə, konkret miqdarın dəqiq göstərilməsindən çəkinmək və ya bu miqdarın azlığını vurğulamaq məqsədilə işlədilir.