izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Oturub-durmaq fel birləşməsi Azərbaycan dilində geniş mənada istifadə olunan, əsasən sosial əlaqələrə aid olan bir ifadədir. Lüğətlərdə sadəcə "əlaqə saxlamaq, dostluq etmək, yoldaşlıq etmək" kimi izah olunsa da, mənası daha zəngin və kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilir.

Birincisi, "oturub-durmaq" əlaqənin davamlılığını, müntəzəmliyini vurğulayır. Sadəcə bir dəfəlik görüşməkdən deyil, müəyyən müddət ərzində davam edən, vaxtaşırı təkrarlanan qarşılıqlı əlaqədən bəhs edir. Bu baxımdan, "dostluq etmək" və "yoldaşlıq etmək"dən daha geniş bir mənaya malikdir. Məsələn, "Onlar illərdir oturub-dururlar" cümləsində sadəcə dostluqdan deyil, uzun müddətli, sıx əlaqədən söhbət gedir.

İkincisi, "oturub-durmaq" əlaqənin müəyyən bir səviyyədə rəsmiyyətsiz, yaxın və rahat olmasını ifadə edə bilər. "Yaxın dostları ilə oturub-durur" cümləsindəki "oturub-durmaq" daha çox ünsiyyətin rahatlığını, sərbəstliyini vurğulayır.

Üçüncüsü, "oturub-durmaq" bəzən bir qrup insan arasındakı əlaqələri, bir cəmiyyətə mənsubiyyəti də ifadə edə bilər. Məsələn, "O, kənd camaatı ilə oturub-durur" cümləsində insanın kənd həyatında aktiv iştirak etməsi, camaat arasında tanınması və qarşılıqlı münasibətlərin olması nəzərdə tutulur.

Sözün etimologiyasına gəldikdə, "oturmaq" və "durmaq" fellərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu birləşmə, davamlılığı, təbii və təsadüfi hərəkətlərin bir-birini tamamlamasını simvolizə edir. Yəni, əlaqənin statik və dinamik aspektlərini birləşdirir. Sözün mənası kontekstdən asılı olaraq "qonşuluq etmək", "əlaqədə olmaq", "ünsiyyətdə olmaq", "münasibət saxlamaq" kimi mənaları da əhatə edə bilər.

Misal olaraq verilən "[Pəricahan xanım:] Mehdi ağanın nəvəsi Ağca xanıma bir qaraçı qızı ilə yoldaş olub, oturub-durmaq" cümləsində "oturub-durmaq" Ağca xanımla qaraçı qızı arasında müntəzəm, yaxın və davamlı bir əlaqənin olduğunu göstərir. Sadəcə bir dəfəlik görüşməkdən deyil, daha uzun müddətli və sıx bir münasibətdən danışılır.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz