izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ovsunlanma sözü "ovsunlanmaq" felindən törəmiş bir isimdir. Azərbaycan dilinin zəngin leksikasında "ovsunlanma" sözü, mahiyyət etibarilə, sehrin, sehrli gücün təsiri altında qalma vəziyyətini, sehrin insan üzərindəki təsirini ifadə edir. Bu təsir nəticəsində insanın iradəsi zəifləyir, düşüncə qabiliyyəti məhdudlaşır və özünü idarə etmə qabiliyyəti itirilir. "Ovsunlanma" sadəcə sehrlə bağlı deyil, eyni zamanda, çox gözəl, valehedici bir şeyin insanı özünə məftun etməsini, heyranlığın və valehediciliyin həddindən artıq təsirini də bildirə bilər. Məsələn, təbiətin gözəlliyi, incəsənətin cazibəsi, ədəbiyyatın sehrli dili insanı "ovsunlaya" bilər. Bu halda "ovsunlanma" müsbət bir məna daşıyır.

Etimalogiyasına nəzər salsaq, "ovsun" sözünün kökü türk dillərindən gəldiyini görərik. Əsasən, "ov" (ovlamaq, tutmaq) və "sun" (qüvvət, güc) morfemlərindən meydana gəlmişdir. Beləliklə, "ovsun" əvvəlcə "qüvvətli ovlamaq", "qüvvətli tutmaq" mənasını vermiş və zamanla sehrli güc, sehr mənasını qazanmışdır. "Ovsunlanmaq" isə bu gücün, sehrin təsiri altına düşmək deməkdir.

Cümlə içərisində "ovsunlanma" sözünün istifadəsi müxtəlif kontekstlərdə fərqli mənalar verə bilər:

  • "Qız cadunun ovsunlanması nəticəsində daşa çevrildi." (Bu cümlədə "ovsunlanma" mənfi bir hadisəni, sehrin zərərli təsirini bildirir.)
  • "Təbiətin gözəlliyi onu tamamilə ovsunlamışdı." (Burada "ovsunlanma" müsbət bir mənada, heyranlıq və valehediciliyi ifadə edir.)
  • "Şairin şeirlərinin ovsunlanması onun ədəbiyyatdakı gücünü göstərirdi." (Bu cümlədə isə "ovsunlanma" əsərin oxucuda yaratdığı güclü təsiri, oxucunun əsərə olan valehediciliyini ifadə edir.)

Yekun olaraq, "ovsunlanma" sözü sehrli gücün təsiri altına düşməyi, iradənin zəifləməsini, düşüncənin məhdudlaşmasını, həmçinin, müsbət mənada, valehedici bir şeyin insanı özünə məftun etməsini ifadə edən çoxmənalı bir sözdür. Kontekstdən asılı olaraq mənası dəyişə bilər.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz