izahlı lüğət 0 baxış 0 reaksiya Düzəliş

Ödənilmə sözü, "ödənilmək" fellərinin məsdəri olub, bir əməlin, borcun, vəzifənin və ya məbləğin yerinə yetirilməsi, tamamlanması, ödənməsi mənasını ifadə edir. Bu, yalnız maliyyə ödənişlərini deyil, həmçinin müəyyən bir vəzifənin icrasını, bir öhdəliyin yerinə yetirilməsini də əhatə edir. Məsələn, "vergilərin ödənilməsi" deyərkən yalnız pulun ödənilməsindən deyil, vergi ödəmə yükümlülüyünün tamamlanmasından bəhs edirik.

Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "ödə-" kökündən əmələ gəldiyini görürük. Bu kök, qədim türk dillərində də mövcud olub, "qapı, açıq yer" mənasını ifadə edirmiş. Sonralar, bu məna "açıqlamaq, ətraflı izah etmək, açıq şəkildə göstərmək" kimi mənalara da yiyələnmişdir. "Ödənilmə"də isə bu kök "tamamlama, yerinə yetirmə" mənasında işlənir. Beləliklə, bir borcun, vəzifənin ödənilməsi, onun açıq-aşkar şəkildə yerinə yetirilməsi kimi başa düşülə bilər. Yəni, artıq həmin borc və ya vəzifənin qapısı, açıq yeri bağlıdır; həll olunmuşdur.

Cümlə içində istifadəsi müxtəlifdir: "Müqavilənin bütün şərtlərinin ödənilməsi vacibdir." cümləsində "ödənilmə" sözü müqavilə şərtlərinin yerinə yetirilməsini bildirir. "Borcun tam ödənilməsindən sonra sənədlər geri qaytarılacaq" cümləsində isə maliyyə ödənişindən bəhs olunur. "Vəzifənin vaxtında ödənilməsi onun uğurla başa çatması üçün zəruridir" cümləsində isə bir işin, bir vəzifənin yerinə yetirilməsindən söhbət gedir.

Ümumiyyətlə, "ödənilmə" sözü geniş mənalı bir söz olub, həm maddi, həm də mənəvi öhdəliklərin tamamlanması mənasında işlədilə bilər. Kontekstdən asılı olaraq, mənası dəqiqləşdirilir. Sözün sinonimləri arasında "yerinə yetirilmə", "icra", "tamamlanma", "ödənmə" kimi sözlər göstərilə bilər, lakin hər birinin məna çalarları bir-birindən fərqlənir.

Söz-söhbət (0)

Bu haqda yaz