Ölmə sözü, "ölmək" fellərinin fəal iştirakcı formasından əmələ gəlmişdir. Lüğətlərdə əsasən "ölmək hərəkəti davam edən və ya təkrarlanan halda" mənasında izah olunsa da, daha geniş və dəqiq bir şəkildə izah etmək mümkündür. Bu, sadəcə "ölmək" fiilinin zaman formasını deyil, həm də hadisənin davamlılığını, təkrarlanmasını və ya qaçılmazlığını ifadə edir.
Əsas məna "ölüm prosesinin davam etməsi" olsa da, kontekstdən asılı olaraq fərqli mənalar da qazana bilər. Məsələn:
1. Fiziki ölümdən əvvəlki vəziyyət: "Ölmə halında olan xəstəyə ilk yardım göstərildi." burada "ölmə" sözü, ölümə yaxın olan, ancaq hələ tam ölməmiş bir vəziyyəti ifadə edir.
2. Tədricən ölən bir şey: "Bitki susuzluqdan ölməyə başladı." Burada ölmə, yavaş və tədricən baş verən bir prosesi ifadə edir. Bitki dərhal ölmür, ancaq ölüm prosesi başlayıb.
3. Simvolik mənada: "Ümidlərim ölməyə başladı." burada "ölmə" tamamilə metaforik şəkildə işlənir. Ümidlər fiziki olaraq ölmür, ancaq itmiş, zəifləmiş və ya yox olmaq üzrədir.
4. Qeyri-müəyyənlik ifadə etmək üçün: "Gələcəyimiz ölməkdədir" ifadəsi gələcəyə dair qeyri-müəyyənlik və narahatlığı ifadə edə bilər. Burada "ölmə" qorxu və qeyri-müəyyənliyi ifadə etmək üçün istifadə olunmuşdur.
Beləliklə, "ölmə" sözünün mənası yalnız "ölmək hərəkəti" ilə məhdudlaşmır. Kontekstdən asılı olaraq davamlılıq, tədricənlik, metaforik məna və hətta qeyri-müəyyənlik kimi mənaları da ehtiva edə bilər. Sözün kökü olan "ölmək" fiilinin zaman formasından kənara çıxaraq, daha geniş semantik sahəyə sahibdir.