Paltarlı sifəti "əynində paltarı olan; geyimli" mənasını ifadə edir. Lüğətlərdəki qısa izah, sözün əsas mənasını əks etdirir, lakin onun istifadə imkanlarını tam əhatə etmir. Daha dəqiq və geniş izahı aşağıdakı kimi verə bilərik:
Paltarlı sözü, bir insanın və ya heyvanın (məcazi mənada) əynində paltar olması vəziyyətini bildirir. Bu, sadəcə olaraq "geyimli" olmaqdan daha çox bir məna kəsb edir. "Geyimli" daha ümumi bir termindir və hər cür geyim formasını (məs., çılpaq bədənin üzərində çəkilən sadə bir parça belə) əhatə edir. "Paltarlı" isə daha tam, daha formal bir geyim və ya geyim dəstinin olduğunu nəzərdə tutur. Misal üçün, "paltarlı kukla" deyəndə sadəcə bir parça ilə örtülmüş kukla deyil, tam geyimli bir kukla nəzərdə tutulur.
Sözün etimologiyasına nəzər salsaq, "paltar" kökünün fars mənşəli olduğunu görərik. "Paltar" sözü öz növbəsində "pərəstişkar" mənasında işlənən "pər" və "altar" sözlərinin birləşməsindən əmələ gəlmişdir. Bu, tarixən paltarın insanların ictimai həyatda görünüşünə, özünü ifadəsinə və ya sosial mövqeyinə verilən əhəmiyyətinə işarə edir.
Misal cümlələr:
- Qışda paltarlı insanlar daha çox rahatlıq hiss edirlər.
- Toy mərasiminə paltarlı gəlmək lazımdır.
- Səhnədə paltarlı aktyorlar tamaşaçıları heyran etdilər.
- Qarşılaşdığım adamlar əksəriyyətlə paltarlı idilər.
- Əvvəlki mətn nümunəsindəki kimi, "cırıq çarıqlı, yırtıq paltarlı muzdurlar" ifadəsində "paltarlı" sözünün mənası tam aydındır: muzdurların əynində paltar olsa da, o paltarların vəziyyəti pisdir.
Beləliklə, "paltarlı" sözünün mənası kontekstdən asılı olaraq dəyişə bilsə də, əsasən tam və formal bir geyimdə olmağı ifadə edir. Sözün istifadəsi, geyimlərin keyfiyyəti və vəziyyəti haqqında əlavə məlumat vermək üçün digər sifətlərlə (məs., "təzə paltarlı", "köhnə paltarlı", "zərif paltarlı" və s.) birlikdə də işlənə bilər.